Foxconn / Στα εργοστάσια του iPad και του iPhone

του Μιχάλη Καλαμαρά

Στις 16 Μαρτίου κυκλοφόρησε το νέο iPad της Apple στις Η.Π.Α, με συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας να λαμβάνουν χώρα έξω από το κεντρικό της κατάστημα στην Νέα Υόρκη.

Παρά το ότι οι πωλήσεις πήγανε αναμενόμενα καλά, χωρίς να επηρεαστούν στο ελάχιστο από τις διαμαρτυρίες, η συζήτηση για τις συνθήκες στο εργοστάσιο της Foxconn (της εταιρείας που κατασκευάζει το μεγαλύτερο κομμάτι των προϊόντων της Apple) έχει σίγουρα αναζωπυρωθεί, ιδιαίτεραμετά και την απόσυρση του ρεπορτάζ του This American Life που ξεκίνησε την ιστορία.

Γεγονότα και υπερβολές έχουν γίνει ένα αγκάθι στο πόδι της εταιρείας που πρόσφατα ανακηρύχθηκε πως αξίζει περισσότερο από ολόκληρο τον υπόλοιπο τομέα των πωλήσεων στις ΗΠΑ, μαζί.

Στο τεύχος #3 του περιοδικού, ο Μιχάλης Καλαμαράς (eAnangnostis), επισκέφθηκε την ιστορία και μίλησε με γεγονότα και αριθμούς για την υπόθεση Foxconn.

Τον Ιανουάριο, εκατόν πενήντα εργάτες της Foxconn απείλησαν με μαζική αυτοκτονία στο Βουχάν της Κίνας. Ο λόγος; Οι συνθήκες εργασίας και οι χαμηλοί μισθοί. Η διοίκηση της εταιρίας επενέβη άμεσα. Οι εργάτες ή θα γύριζαν στη δουλειά τους χωρίς αύξηση ή μπορούσαν να παραιτηθούν και να εισπράξουν την αποζημίωσή τους. Και ήταν η παραίτηση που επέλεξαν, αλλά η Foxconn δεν τους έδωσε ποτέ αποζημίωση. Δεν τελειώνουν όμως έτσι όλες οι διαμαρτυρίες στα εργοστάσια της Κίνας. Χάρη σε ένα συνδυασμό τοπικών αγώνων και πίεσης από τους πολίτες στη Δύση, υπάρχουν και νίκες, κυρίως αυξήσεις στους πολύ χαμηλούς μισθούς τους. Μια εκτεταμένη έρευνα των New York Times στα τέλη Ιανουαρίου έφερε το ζήτημα και πάλι στην επικαιρότητα και απέδειξε πως σχεδόν πέντε χρόνια μετά την κυκλοφορία του iPhone δεν έχουν αλλάξει και πολλά.

Foxconn και Apple

Η Foxconn δεν είναι η μόνη εταιρία στην Κίνα που αδιαφορεί για τις συνθήκες εργασίας και πληρώνει χαμηλούς μισθούς. Δεν είναι καν η χειρότερη. Είναι όμως η μεγαλύτερη εταιρία κατασκευής ηλεκτρονικών συσκευών που απευθύνονται στους καταναλωτές. Οι περισσότερες μεγάλες εταιρίες τεχνολογίας, από τη Nokia, τη Hewlett-Packard, τη Dell και τη Motorola ως το Amazon και την Apple, αναθέτουν ή έχουν αναθέσει στη Foxconn την κατασκευή συσκευών τους. Πρακτικά, αν έχουμε μια ηλεκτρονική συσκευή, τηλεόραση, υπολογιστή ή τηλέφωνο, έχουμε και κάτι που έχει κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στη Foxconn. Η συζήτηση όμως επικεντρώνεται στο τι κάνει η Apple – και όχι τυχαία. Το iPhone και το iPad είναι σήμερα οι δύο πιο «επιθυμητές» ηλεκτρονικές συσκευές. «Μαγικό» είχε χαρακτηρίσει το iPad ο Steve Jobs όταν το παρουσίασε το 2010 και εκατομμύρια καταναλωτές συμφώνησαν μαζί του. Δεν ήταν λίγοι και αυτοί που θέλησαν να μάθουν πώς κατασκευάζεται αυτή η «μαγεία». Η έρευνα, οι προγραμματιστές και οι μηχανικοί, το όραμα του διευθύνοντα συμβούλου και μεγαλομετόχου έχουν παίξει αποφασιστικό ρόλο στην επιτυχία της Apple. Απαιτούνται 63.000 χιλιάδες εργαζόμενοι για να αναπτύξουν τα προϊόντα της Apple, χρειάζονται όμως άλλοι 700.000 χιλιάδες για να τα κατασκευάσουν.

Οι συνθήκες εργασίας

Σε αυτό το σημείο αναλαμβάνει η Foxconn, με τον «στρατό» της των 1,2 εκατομμυρίων εργατών – μια μικρή χώρα από μόνη της. Μετά τις πρόσφατες αυξήσεις, οι εργάτες της πληρώνονται από 286 ως 349 δολάρια. Δεν είναι όμως μόνο οι μισθοί. Ακόμα και αν οι Κινέζοι εργάτες πληρώνονταν όσο οι Αμερικάνοι κάθε iPhone, που ξεκινάει από τα 670 δολάρια, θα κόστιζε μόλις 65 δολάρια επιπλέον, καθώς το κόστος των υλικών παίζει μεγάλο ρόλο στην τελική τιμή. Η «ευελιξία» μετράει περισσότερο. Όταν πριν από την κυκλοφορία του πρώτου iPhone η Apple ήθελε να κάνει μια αλλαγή της τελευταίας στιγμής στην οθόνη, η Foxconn ξύπνησε μες τη νύχτα 8.000 εργάτες από τα διαμερίσματα της εταιρίας για να αρχίσουν να περνάνε σε μια βάρδια 12ωρών τις νέες οθόνες στα iPhone. Οι υπερωρίες είναι κάτι συνηθισμένο, υπερωρίες που διαρκούν πέρα από τις 12 ώρες της βάρδιας, και ένας εργάτης μπορεί να φτάσει να δουλεύει και τις 7 μέρες της εβδομάδας. Παρά τις προσπάθειες της Foxconn, έχει αποκαλυφτεί ότι πολλοί είναι οι ανήλικοι που δουλεύουν στις εγκαταστάσεις της, ακόμα και παιδιά 13 ετών. Η εταιρία δεν διστάζει να εκθέσει τους εργάτες της σε δηλητηριώδη χημικά, ενώ το Μάιο του 2011 έκρηξη στο εργοστάσιο του Τσενγκντού άφησε πίσω της 2 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Για τους 300.000 χιλιάδες εργάτες της Foxconn που ζουν σε διαμερίσματα της εταιρίας, η ταλαιπωρία δεν τελειώνει με την επιστροφή στο σπίτι. Ο επιστάτης μπορεί να τους ξυπνήσει ανά πάσα στιγμή, αλλά, χειρότερα κι από αυτό, μέχρι και 20 άτομα μένουν σε ένα διαμέρισμα τριών δωματίων. Πάντως στη «Foxconn City» των 230.000 εργατών στο Σεντσέν υπάρχουν δύο δωρεάν πισίνες, που είναι όμως πολύ βρόμικες.

Η αντίδραση

Η πίεση από τους πολίτες στη Δύση έχει οδηγήσει την Apple να εξετάζει τακτικά τις συνθήκες εργασίας και τους μισθούς στα εργοστάσια που κατασκευάζονται τα προϊόντα της. Η εταιρία όμως έχει φροντίσει να υπογραμμίσει δημόσια ότι, για τα δεδομένα της Κίνας, τα προβλήματα δεν είναι και τόσο μεγάλα. Ακόμα και οι τουλάχιστον 17 αυτοκτονίες και οι 11 απόπειρες αυτοκτονίας τα τελευταία 5 χρόνια, από όταν ξεκίνησε η παραγωγή του iPhone, είναι «κάτω από τον εθνικό μέσο όρο», της Κίνας. Όσο πραγματικοί και να είναι οι έλεγχοι της Apple, η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί. Η εξήγηση για αυτήν την «αναποτελεσματικότητα» είναι ότι υπάρχουν όρια στις πιέσεις που ασκεί η Apple: να διαταραχτούν οι σχέσεις με κρίσιμους προμηθευτές της και η ταχύτητα παράδοσης των νέων προϊόντων. Όπως ανέφερε ανώνυμα στέλεχός της στους New York Times: «Αν τα μισά iPhone ήταν προβληματικά, θα το άφηνε αυτό η Apple να συνεχίζεται για 5 χρόνια;» Και κάπως έτσι η βιομηχανική Κίνα θυμίζει σήμερα κάτι από τις κλωστοϋφαντουργίες του Μάντσεστερ των αρχών της βιομηχανικής επανάστασης.

Η Foxconn σε αριθμούς

• 1,2 εκατομμύρια εργάτες και εργάτριες δουλεύουν για τη Foxconn στην Κίνα.

• 40% των καταναλωτικών ηλεκτρονικών συσκευών παγκοσμίως κατασκευάζονται από τη Foxconn.

• 12 ώρες διαρκεί συνήθως η βάρδια.

• Κατά μέσο όρο, 83,2 ώρες υπερωρίες ανά μήνα.

• 91 περιπτώσεις εργασίας ανηλίκων αναφέρθηκαν το 2010, ο μικρότερος μόλις 13 ετών.

• 10% με 20% των εργατών φεύγουν από την εταιρεία ή απολύονται κάθε μήνα.

• Έως και 3.000 εργάτες μπορούν να προσληφτούν σε μία μέρα.

• Τουλάχιστον 300.000 εργάτες ζουν σε διαμερίσματα της Foxconn.

• Μέχρι και 20 εργάτες μπορεί να ζουν σε ένα εταιρικό διαμέρισμα 3 δωματίων.

• Τουλάχιστον 17 αυτοκτονίες και 11 απόπειρες αυτοκτονίας είχαν σημειωθεί τα τελευταία 5 χρόνια.

Πηγές: New York Times, Wired, AlterNet, This American Life

Πηγή: ΜΟΝΟ #3

via: αριστερό blog