Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2012

Η Ε.Λ.Ε. δικαιώθηκε..............με το PSI

Χωρίς σχόλια....οι υπογραμμίσεις δικές μας

Λ.Βατικιώτης: «Το PSI δικαίωσε την Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου»




«Λεόντιος συμφωνία υπέρ τραπεζών το PSI»




Ο κ. Βατικιώτης χαρακτηρίζει “λεόντιο συμφωνία υπέρ των τραπεζών και κατά του ελληνικού κράτους” το σχεδιασμό της τρόικας. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα όμως “δεν θα τη βγάλει καθαρή”, προσθέτει, καθώς πήρε μόνο μία μικρή παράταση ζωής. Σύντομα θα περάσει στα χέρια των μεγάλων τραπεζικών οργανισμών Γερμανίας και Γαλλίας, “με εξαίρεση ίσως την Εθνική Τράπεζα”. Οι τράπεζες ωστόσο “πρέπει να εθνικοποιηθούν”, τονίζει.

Στην ερώτηση “γιατί τόση πίεση από ΔΝΤ και Γερμανία για μείωση των επιτοκίων”, ο κ. Βατικιώτης απαντά ότι η απότομη στροφή “οφείλεται στο φόβο να μην επαναληφθεί το σενάριο της Αργεντινής”. Συνειδητοποίησαν πολύ αργά ότι η πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει η ΕΕ εδώ και ένα χρόνο, οδηγεί στην “μη αποπληρωμή του χρέους”. Πολιτικές λιτότητας όμως που εφαρμόζονται σε επίπεδο κορυφής, καθώς το Europact plus ορίζει ότι οι μισθοί των χωρών της ΕΕ θα οδηγηθούν στα επίπεδα του βασικότερου ανταγωνιστή τους. “Και αυτή είναι η Κίνα”.

Σε ό,τι αφορά τα ταμεία, ο κ Βατικιώτης είναι ξεκάθαρος: “Μιλάμε για το τέλος του Ασφαλιστικού Συστήματος”, το οποίο θα απωλέσει 12 δισ. ευρώ. Το αποτέλεσμα θα είναι “να μείνει από ρευστό σε ένα με δύο χρόνια”. Ωστόσο, “δεν μπορούν τώρα να διαμαρτύρονται οι υπουργοί για την κατάσταση των ταμείων και ταυτόχρονα να υποστηρίζουν αυτήν την πολιτική λιτότητας και απομείωσης των αποθεματικών”. Τα ασφαλιστικά ταμεία οδηγήθηκαν στην κατάρρευση από την πολιτική που ακολουθήθηκαν όλα τα χρόνια.

Για το ζήτημα της χρήσης του Βρετανικού Δικαίου στα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν, επισημαίνει ότι “αν ένας Άγγλος έλεγε ότι θα εκδώσει ομόλογα στο ελληνικό Δίκαιο θα τον αποκαλούσαν γελοίο, στην Ελλάδα αντίστοιχα τους αποκαλούμε φωστήρες”. Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα δεν θα μπορεί πλέον να αλλάξει τους όρους της έκδοσης των ομολόγων (π.χ. αλλαγή ημερομηνίας που λήγουν). Με δεδομένο ότι θεωρεί πως είναι θέμα χρόνου να ξαναγίνει αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ενώ παράλληλα θα μας αναγκάσουν να βγούμε από το ευρώ, το γεγονός ότι τα νέα ομόλογα θα είναι αδύνατο να “δραχμοποιηθούν” σημαίνει ότι το χρέος θα παραμείνει “εξαιρετικά δυσβάστακτο”.


«Το PSI δικαίωσε την Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου»


Το PSI είναι η απόδειξη ότι "δεν υπάρχουν ταμπού στα δημόσια οικονομικά". Όμως ο κ. Βατικιώτης επιμένει ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να διαπραγματεύεται το χρέος της ως κυρίαρχο κράτος. Το κύριο αίτημα της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου ήταν και παραμένει ότι πρέπει να ανοίξουν τα βιβλία του κράτους για να δούμε πόσα χρωστάμε, σε ποιους χρωστάμε και με τι όρους τα χρωστάμε. Η ΕΛΕ δεν απευθύνθηκε στην κυβέρνηση Παπανδρέου (τότε), ούτε ζήτησε να δημιουργηθεί άλλη μία εξεταστική επιτροπή στη βουλή, αλλά το αίτημά της εκφράζεται με κινηματικούς όρους. Ακόμη και το πρώτο δάνειο της τρόικας είναι πρακτικά παράνομο, αφού δεν έχει ακόμη καν ψηφιστεί στην ελληνική βουλή. «Το δάνειο αυτό πρέπει να πληρωθεί από τον κ. Παπακωνσταντίνου».

Η πρόσβαση στα δημόσια βιβλία χαρακτηρίζεται πολύ δύσκολη. Ακόμη και στον Ισημερινό, όπως μας επισήμανε ο κ. Βατικιώτης, όπου θέλησε ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας να το κάνει, έπεσε πάνω σε “άβατα”. Στην Ελλάδα τα “άβατα” διορίστηκαν απ' ευθείας από τα ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Παράδειγμα ο ΟΔΔΗΧ με επικεφαλής τον κ.Χριστοδούλου της GoldmanSachs, αλλά και η ΕΛΣΤΑΤ του κ. Γεωργίου, πρώην στελέχους του ΔΝΤ.

Ειδικότερα για το θέμα της ΕΛΣΤΑΤ, ο Λ. Βατικιώτης ισχυρίζεται ότι: «greek statistics υπήρχαν, όπως υπήρχαν και french statistics και austrian statistics κ.λπ. Κανείς δεν πληρούσε τα κριτήρια για να μπει στην Ευρωζώνη». Αλχημίες γίνονταν πριν, αλχημείες γίνονται και τώρα, μόνο που τώρα αποσκοπούν στην επιβολή της λιτότητας. Τρανταχτό το παράδειγμα του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής. Όταν έβγαλε ανακοίνωση πως η πορεία του χρέους είναι ανεξέλεγχτη, “πυροβόλησαν τον αγγελειοφόρο”. Απέλυσαν όλα τα διορισμένα από τον κύριο Παπακωνσταντίνου επιστημονικά στελέχη του.

«Να καταγγείλουμε τη Νορβηγία, γιατί είναι η 'Αλβανία της Ευρώπης'»

Οι προτάσεις της ΕΛΕ, συγκεκριμένα, είναι:

Η Ελλάδα θα πρέπει να βγει από την Ευρωζώνη και να κάνει παύση πληρωμών, αναγνωρίζοντας ότι η διαδικασία “δεν θα είναι βελούδινη”. Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Βατικιώτη, έχει τις δυνατότητες να ικανοποιήσει τις βασικές ανάγκες του πληθυσμού της, και τα δημόσια έσοδά της επαρκούν για να καλυφθούν οι κοινωνικές ανάγκες. Ως παράδειγμα έφερε την Ισλανδία που “παράγει μόνο μπακαλιάρο” και έκανε παύση πληρωμών, χωρίς να πεινάσει κανένας πολίτης. Στο ζήτημα της ενέργειας, θα πρέπει να απευθυνθούμε στο Ιράν για καύσιμα με μία προνομιακή συμφωνία που θα μας επιτρέπει την αποπληρωμή μετά από έξι ή οκτώ μήνες. Τέλος, οι τράπεζες θα κλείσουν για δύο ή τρεις ημέρες, καθώς θα πρέπει όμως να εμποδιστεί η φυγή κεφαλαίων, από την οποία ούτως ή άλλως έχει πληγεί η χώρα στην πιο “κρίσιμη οικονομική περίοδο”. Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνεται, οι καταθετικοί λογαριασμοί είναι εγγυημένοι. Για το κατά πόσο θα βρεθούμε μόνοι μας εκτός Ευρωζώνης, χρησιμοποιήθηκε το παράδειγμα της Νορβηγίας η οποία σύμφωνα με τα όσα λέγονται θα έπρεπε κι αυτή να χαρακτηρίζεται ως “Αλβανία της Ευρώπης”.

Στο ερώτημα για το “ποιος θα τα κάνει όλα αυτά”, ο Λ. Βατικιώτης τονίζει ότι ιστορικά “πρώτα διατυπώνεται το αίτημα και στη συνέχεια διαμορφώνονται οι πολιτικές δυνάμεις που το υλοποιούν”.
Σε ό,τι αφορά την επόμενη ημέρα, στόχος θα έπρεπε να είναι να μην έχουμε καθόλου εξωτερικό δανεισμό και να στραφούμε στην ανάγκη στον εσωτερικό. Το κίνημα που λέει σήμερα “Δεν πληρώνω” θα πρέπει να πει παράλληλα “Ποτέ ξανά διεθνής δανεισμός”.

Για τα κρατικά έσοδα υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω φορολογίας στις μεγάλες εταιρείες, καθώς η Ελλάδα χαρακτηρίζεται ως ένας ακόμη “φορολογικός παράδεισος”. Στην ερώτημα “γιατί δεν γίνονται τότε επενδύσεις”, ο κύριος Βατικιώτης εντοπίζει αλλού τις αιτίες. “Η σημαντικότερη αιτία που δεν ήρθαν επενδύσεις είναι γεωγραφική.Μία VW προτιμά να πάει στη Σλοβενία, όχι μόνο για τα τσακισμένα μεροκάματα, αλλά γιατί είναι δίπλα”. Ούτως ή άλλως, ακόμη κι αν έρχονταν επενδύσεις με τον τρόπο που θα έρχονταν (βλ. ειδικές φορολ. ζώνες) δεν θα άφηναν τίποτε στην ελληνική κοινωνία. Aκόμη και το επιχείρημα των “300 εκατομμυρίων καταναλωτών ελληνικών αγροτικών προϊόντων” μετατράπηκε σε “κατακλυσμό γερμανικών εισαγωγών στην Ελλάδα”.




via: Praxis

ΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΗΠΑ ΓΙΑ ΙΡΑΝ





Με ιδιαίτερο θράσος ΗΠΑ-Ε.Ε.-Ισραήλ, δοκιμάζοντας τις αντοχές και τα αντανακλαστικά της ανθρωπότητας απέναντι στην νέα ιμπεριαλιστική επέμβαση που σχεδιάζουν κατά του Ιρανικού λαού με πρόσχημα τη φημολογούμενη επιχείρηση του καθεστώτος των Αγιατολάχ να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, παρουσιάζονται πότε ως καλός» και άλλοτε ως κακός μπάτσος», εναλλάσσοντας ρόλους. Πότε ο Ομπάμα εμφανίζεται να συγκρατεί τον Νετανιάχου, πότε βγαίνει μπροστά η Ε.Ε. με απειλές και εμπάργκο. Τα κατευθυνόμενα δημοσιεύματα που ενέχουν λεκτική βία, μορφή και αυτή του πολέμου που διεξάγουν ήδη μυστικές υπηρεσίες και ειδικές δυνάμεις, προετοιμάζουν την κοινή γνώμη για τον όλεθρο που είναι αποφασισμένοι να προκαλέσουν και τα διαδέχονται οι επιδείξεις των στόλων και των οπλικών συστημάτων. Ενδεικτική είναι η δημόσια τοποθέτηση του Αμερικανού υπουργού Άμυνας Λίον Πανέτα στην τηλεοπτική εκπομπή «60 Minutes» που ενίσχυσε την αίσθηση της ειλημμένης απόφασης για επίθεση: «το Ιράν θα μπορούσε να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο μέσα σε διάστημα 12 μηνών».

Ταυτόχρονα, εξέφρασε την κάθετη εναντίωση της αμερικανικής κυβέρνησης σε αυτό το ενδεχόμενο λέγοντας ότι «αυτή είναι μια κόκκινη γραμμή για εμάς και είναι επίσης κόκκινη γραμμή για τους Ισραηλινούς, συνεπώς εδώ μοιραζόμαστε έναν κοινό στόχο». Ο Λίον Πανέτα είπε ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν οποιοδήποτε βήμα κριθεί αναγκαίο για να σταματήσουν το Ιράν, αν λάβουν πληροφορίες ότι η Τεχεράνη προχωρεί στην ανάπτυξη πυρηνικού όπλου. Όταν ρωτήθηκε αν στα βήματα αυτά περιλαμβάνονται και στρατιωτικές επιλογές απάντησε: «καμιά επιλογή δεν έχει απομακρυνθεί από το τραπέζι»!

Οι ΗΠΑ, που εμφανίζονται πιο συγκρατημένες σε σύγκριση με το κράτος Τρομοκράτη Ισραήλ, είναι αυτές που θέλουν να κρατήσουν τα ηνία της επίθεσης, να στείλουν μήνυμα σε πολλούς αποδέκτες ότι παραμένουν η δύναμη που μπορεί να επιβάλλει πλανητικά την επιθυμία των καπιταλιστών της και να εφαρμόσουν την ιμπεριαλιστική τους πολιτική. Οι κινήσεις τους απέναντι στο Ιράν είναι μεθοδικές, συχνά μένουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, είναι όμως αυτές που απαιτούνται είτε για να υποκύψει στον εκβιασμό το ιρανικό καθεστώς, είτε να δεχτεί αποφασιστικό καταστροφικό πλήγμα, όταν το αποφασίσουν.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η πρόθεσή τους να δημιουργήσουν μία πλωτή βάση για δυνάμεις Navy Seals στον Περσικό Κόλπο! Ουσιαστικά, το ρόλο της πλωτής βάσης θα "παίξει" ένα ελικοπτεροφόρο των ΗΠΑ το USS Ponce το οποίο μετά από τις επιχειρήσεις στη Λιβύη προοριζόταν για παροπλισμό. Αντί να γίνει αυτό υπάρχει σχέδιο να στείλουν το πλοίο στον Περσικό Κόλπο και να αποτελεί αυτό "ορμητήριο" των ανδρών των ομάδων Seals.
Οι Seals μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να αντιμετωπίσουν τα ταχύπλοα σκάφη του Ιράν αλλά και για να εξουδετερώσουν νάρκες που πιθανόν το Ιράν θα ρίξει στα Στενά του Ορμούζ. Φυσικά οι ειδικές αυτές δυνάμεις των ΗΠΑ θα χρησιμοποιηθούν και στο εσωτερικό του Ιράν, για την καταστροφή πυρηνικών εγκαταστάσεων και άλλων κρίσιμων θέσεων.

Επίσης, ο αμερικανικός στρατός προχωρά σε γοργές προετοιμασίες γιατί θεωρεί οποιαδήποτε καθυστέρηση παρουσιαστεί θα αποτελέσει «κίνδυνο εθνικής ασφάλειας». Σύμφωνα με δημοσιεύματα το Πεντάγωνο ανέφερε στο Κογκρέσο ότι θα χρηματοδοτήσει με επιπλέον ποσά τις πολεμικές βιομηχανίες για να βελτιώσουν την νέα βόμβα καταστροφής υπόγειων εγκαταστάσεων, η οποία έχει 10πλάσια εκρηκτική ισχύ, από τον προκάτοχό της στο οπλικό σύστημα. Η καθοδηγούμενη με ακρίβεια βόμβα, 30.000 λιβρών, που ονομάζεται Massive Ordnance Penetrator (MOP) είναι σχεδιασμένη για να καταστρέφει δυνητικούς στόχους όπως πυρηνικές εγκαταστάσεις και καταφύγια σε μεγάλο βάθος, πολύ πέραν των δυνατοτήτων των σημερινών οπλικών συστημάτων. Η περαιτέρω χρηματοδότηση του συγκεκριμένου προγράμματος προήλθε μετά από τεστ που απέδειξαν ότι η βόμβα δεν προκαλεί τα αναμενόμενα καταστροφικά αποτελέσματα. Αδυνατεί να πλήξει αποτελεσματικά την περιοχή εμπλουτισμού Φόρντομ κοντά στην Κομ. Το Φόρντομ έχει θαφτεί βαθιά μαζί με τα βουνά του, 260 μέτρα κάτω από πέτρες και χώμα! Η ενίσχυση της βόμβας αυτής θεωρείται ζήτημα κατεπείγοντος για το Πεντάγωνο.

Παράλληλα, στρατιωτικοί αναλυτές καταγράφουν μεγάλη συγκέντρωση δυνάμεων στα δύο νησιά Socotra και Masirah, συγκρίσιμη με την αντίστοιχη αμερικανική κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων πριν τη βάρβαρη επίθεση στο Ιράκ, το 2003. Το νησί Socotra βρίσκεται στο ομώνυμο αρχιπέλαγος του Socotra και είναι τα μεγαλύτερο νησιά του συμπλέγματος που αποτελείται από 4 νησιά. Βρίσκεται περί τα 240 χλμ. από το Κέρας της Αφρικής και 380 χλμ. νότια από την Αραβική Χερσόνησο. Το δεύτερο νησί Masirah βρίσκεται 95 χλμ. από την ανατολική ακτή του Ομάν. Στα δύο αυτά νησιά, οι ΗΠΑ διατηρούν βάσεις που είχαν χρησιμοποιηθεί ως σημεία συγκέντρωσης στρατευμάτων κατά τη διάρκεια της εισβολής στο Ιράκ το 2003. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως παρατηρείται έντονη κινητικότητα αερομεταφορών με αεροσκάφη να προσγειώνονται σε καθημερινή σχεδόν βάση, μεταφέροντας στρατεύματα από τη μεγάλη βάση που διατηρούν οι ΗΠΑ στον Ειρηνικό αυτή της Diego Garcia κάπου 3000 χλμ. πιο μακριά. Οι εκτιμήσεις των ειδικών αναφέρουν πως στα δύο αυτά νησιά, μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου θα έχουν συγκεντρωθεί περί τους 50.000 άνδρες, οι οποίοι σε συνδυασμό με τους ήδη 50.000 που υπάρχουν ήδη στην περιοχή, θα ανεβάσουν τις συνολικές αμερικανικές δυνάμεις στους 100.000 αριθμός ο οποίος υπήρχε και κατά την εισβολή στο Ιράκ.

Οι κινήσεις αυτές των αμερικανικών στρατευμάτων συνοδεύτηκαν με την επείγουσα μεταφορά στρατιωτικών τους δυνάμεων στο Κουβέιτ και στο Μπαχρέιν, με τις χώρες του Περσικού Κόλπου να υπερεξοπλίζονται σε αντιπυραυλικά συστήματα, έξυπνες βόμβες και πολεμικά αεροσκάφη. Τουλάχιστον 15.000 άνδρες αναπτύχθηκαν πρόσφατα στο Κουβέιτ σε μια κίνηση του αμερικανικού Πενταγώνου που καταδεικνύει ότι αναμένει σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων, ένα ολομέτωπο αγώνα με το Ιράν που έχει απειλήσει ότι θα εισβάλει στις γειτονικές χώρες, ενώ θα κινητοποιήσει και την ομόθρησκη θρησκευτική κοινότητα σε Ιράκ και Σαουδική Αραβία.

Όμως δημοσιεύματα περιγράφουν μια γενικότερη αμερικανική κινητοποίηση, που εντάσσεται σε έναν ευρύτερο επανασχεδιασμό της δράσης του αμερικανικού στρατού. Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ότι ο πρόεδρος Ομπάμα είχε διατυπώσει το ενδιαφέρον της χώρας του για τον Ειρηνικό, περιοχή που θεωρείται το σύγχρονο βαρόμετρο των γεωπολιτικών εξελίξεων. Επίσημοι από τις Φιλιππίνες βρίσκονται στις ΗΠΑ για συνομιλίες με την αμερικανική στρατιωτική ηγεσία εξετάζοντας το θέμα της αύξησης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα της Washington Post ο λόγος της αύξησης της στρατιωτικής παρουσίας -οι ΗΠΑ διατηρούν μια μεγάλη βάση στις Φιλιππίνες, τη Subic Bay Naval Base- φαινομενικά προορίζεται ως αντιστάθμισμα της αντίστοιχης παρουσίας της Κίνας, κανείς όμως δεν αποκλείει το γεγονός της συμμετοχής και αυτών των δυνάμεων, όταν αναπτυχθούν στις Φιλιππίνες, στο θέατρο των επιχειρήσεων στο Ιράν. Άλλωστε το αμερικανικό αεροπλανοφόρο USS Abraham Lincoln πριν αφιχθεί στον Κόλπο βρισκόταν στην Ταϋλάνδη ενταγμένο στον Στόλο του Ειρηνικού. Σε ότι αφορά τις ναυτικές προετοιμασίες ΗΠΑ και Γαλλία διατηρούν τέσσερα αεροπλανοφόρα την περίοδο αυτή στον Κόλπο τα USS Abraham Lincoln, USS Carl Vinson, USS Enterprise και το Charles de Gaulle. Επίσης, αναφέρθηκε ότι οι πολεμικές ασκήσεις μεταξύ ΗΠΑ-Ισραήλ επαναπροσδιορίστηκαν για τον Οκτώβριο του 2012, ενώ αρχικά είχαν οριστεί την άνοιξη.

ΑΧΤΙΔΑ ΕΛΠΙΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΤΟ ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Υπάρχει όμως μια αχτίδα ελπίδας. Και αυτή είναι το αναπτυσσόμενο αντιπολεμικό κίνημα, πρώτα απ΄ όλα στην ίδια την Αμερική. Η λαϊκή αντίσταση των αμερικανών αγωνιστών κατά της νέας ιμπεριαλιστικής επέμβασης. Όπως ανακοινώθηκε, οργανώνεται με γοργούς ρυθμούς ένα πλατύ μέτωπο αντιπολεμικών-αντιμπεριαλιστικών οργανώσεων και κινημάτων κατά της κατοχής σε ξένες χώρες.Μάλιστα, μεγάλο βάρος πέφτει στην οργάνωση αντιπολεμικών διαδηλώσεων στις 4 Φεβρουαρίου σε όλες τις μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ. Για να αντισταθούν στην πορεία πολέμου με το Ιράν. Απαιτούν: ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ, ΣΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ

Ξεκαθαρίζουν: Δε Δίνουμε την συγκατάθεση μας στον πόλεμο κατά του Ιράν. Για μια ισχυρή εργατική-ταξική εναντίωση στην επέκταση του μιλιταρισμού των ΗΠΑ. Η μόνη σίγουρη ελπίδα αποτροπής του πολέμου για τις ΗΠΑ, θα είναι η εργατική τάξη να διαδηλώσει την αντίθεση της στον ιμπεριαλισμό, καταλαμβάνοντας τους δρόμους. Τελικά τέτοια αντίσταση προσφέρει τη μοναδική πραγματική ελπίδα για μια ειρηνική λύση στην παρούσα κρίση. 

ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ

ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ

Κακέκτυπο #3

Το εξώφυλλο του περιοδικού

Κυκλοφόρησε η έντυπη προσπάθεια του Σωματείου Βιβλίου & Χάρτου Θεσσαλονίκης.
Ακολουθεί το editorial:

editorial
να μην βαλτώσουμε στα νερά της υποταγής  

Τρίτη απόπειρα, λοιπόν, για το σωματείο μας, το Σωματείο Βιβλίου και Χάρτου του νομού Θεσσαλονίκης, να κυκλοφορήσει το δικό του έντυπο. Περιτριγυρισμένοι καθημερινά, από τόνους βιβλία και έντυπα, δεν προσθέτουμε δίπλα τους άλλο ένα περιοδικό. Με τη προσπάθεια μας αυτή, συνάδελφοι και φίλοι, αποκαλυπτόμαστε μπροστά σας. Δημοσιεύουμε τους μικρούς και μεγάλους μας αγώνες, στις αποθήκες, στους εκδοτικούς οίκους και τα βιβλιοπωλεία. Ανοίγουμε τον διάλογο για τη κρίση και τον κλάδο μας. Απαντάμε σε ερωτηματικά και ανταλλάσσουμε γνώμες και προτάσεις. Πάνω απ' όλα όμως, το Κακέκτυπο, είναι κάλεσμα. Κάλεσμα να ενώσουμε τη φωνή μας και τον λόγο μας. Κάλεσμα να ενώσουμε τη δράση μας ενάντια στην ασφυκτική πραγματικότητα που ορθώνεται γύρω μας. Κάλεσμα αγώνα από το σωματείο μας προς όλους τους εργαζόμενους και τους ανέργους του κλάδου. Κάλεσμα συμμετοχής.

Το σωματείο μας λειτουργεί με αμεσοδημοκρατικές γενικές συνελεύσεις. Εκεί αποφασίζεται το κάθε μας βήμα, η κάθε μας παρέμβαση.  Στο σωματείο μας μπορεί να ακουστεί, οφείλει να ακουστεί,κάθε εργαζόμενος που θέλει να μιλήσει. Στο σωματείο μας λειτουργούν ελεύθερα και μπορούν να εκφράζονται σχήματα και παρατάξεις, με προσανατολισμό τα προβλήματα και τα ζητήματα του κλάδου. Έτσι και στο Κακέκτυπο, λοιπόν, αυτές οι φωνές, έχουν τη θέση τους.  Για να μην βαλτώσουμε στα νέρα της υποταγής, να αντισταθούμε οργανωμένα και αποτελεσματικά!

Το σωματείο μας είναι μία κοινότητα μάχης. Σήμερα στηρίζει κοινωνικά, αγωνιστικά και οικονομικά κάθε προσπάθεια εργατικής αντίστασης. Με τις παρεμβάσεις, τις κινητοποιήσεις, τις αγωγές που κάνουμε καθημερινά και για τις οποίες θα διαβάσετε στις μέσα σελίδες του εντύπου μας. Καλή ανάγνωση!

email επικοινωνίας: bxthessaloniki@gmail.com



Cineύρεση Νο3 "Φράουλες και αίμα"

Τρεις μέρες πρόλαβε να προβληθεί κατά τη διάρκεια της χούντας. Πόσο διαφορετικά μπορεί κανείς να δει την ίδια ταινία σήμερα; Γι΄αυτό που σηματοδοτούσε, έστω και μόνο γι' αυτό, αξίζει μια δεύτερη ματιά.



"Πολλοί ρωτούν ποιοι είμαστε και μερικοί νομίζουν κιόλας πως το ξέρουν. Είμαστε, λέει, ένα μάτσο μυξιάρικα που δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Είναι δύσκολο να πω τι ακριβώς είμαστε. Αλλά δεν έχουμε μύξες. Εκείνο που έχουμε είναι φόβος κι ελπίδα. Ή μεταπτώσεις, καθώς λένε...
Οι πατεράδες μας ζουν διαρκώς με την οργή που φέρνει σε ορισμένους ανθρώπους η θέα των μακριών μαλλιών. Εμείς πάλι ζούμε με την οργή που φέρνει σε ορισμένους άλλους η θέα ενός ανθρώπου που κορδώνεται πλάι σε μια αστραφτερή Μερσεντές, απ' αυτές που μοιάζουν να περιμένουν από ένα σοφέρ με λιβρέα να σταθεί επάνω σε κάθε φτερό της. Όσο για τις οδυνηρές εντυπώσεις που προκαλούν τα μαλλιά μας, αισθανόμαστε υπέροχα. Μας αρέσει να βλέπουμε το ύφος που παίρνουν οι αστυφύλακες, την αγανάκτηση των ηλικιωμένων κυριών, την ανησυχία στα πρόσωπα των εμπόρων. Θέλουμε να μας βλέπουν όλοι και να λένε: «Να οι εχθροί του κατεστημένου». Σ' αυτό έχουμε φτάσει, καθώς λέμε και στη γλώσσα της επανάστασης."
James Kunen (The Strawberry Statement)







Τίτλος: The Strawberry Statement
Σκηνοθέτης: Stuart Hagmann
Πρωταγωνιστές: Bruce Davison, Kim Darby, Bud Cort, Murray MacLeod, Tom Foral
Επιπλέον συντελεστές: μουσική: Ian Freebairn-Smith, Buffy Sainte-Marie, Neil Young
Κυκλοφορία: 1970
Διάρκεια ταινίας: 109'
Ελληνικοί υπότιτλοι: ενσωματωμενοι



Πηγή: http://kokkinostupos.blogspot.com/2011/12/blog-post_31.html#more

Κυβερνητισμός και αριστερά


Δημοσιεύουμε σήμερα ένα εξαιρετικά επίκαιρο κείμενο-σχόλιο του Traverso Rossa  σε ένα άρθρο του Γρηγόρη Δεμέστιχα.


Σχόλιο Traverso Rossa : 

Το κείμενο που αναρτούμε αποτελεί μια πολιτική τοποθέτηση απέναντι στην οποία στεκόμαστε πολιτικά , ιδεολογικά αλλά και από στρατηγική και τακτική άποψη κάθετα αντίθετοι. Δεδομένου ότι η γραμμή της αριστερής κυβέρνησης ως τακτική υποταγμένη σε μια "σοσιαλιστική" προοπτική αποτελεί κατά την γνώμη μας ιδεοληπτικός σχεδιασμός επι χάρτου, καθώς διαχρονικά -πόσο μάλλον- σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης είναι τελέιως ανέφικτο να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα σε έναν ωμό καπιταλισμό και σε ένα καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο που αντλεί την μυθοπλασία του από μια προηγούμενη καπιταλιστική φάση που πέρασε ανεπιστρεπτί. Είναι αυτονόητο για εμάς ότι στο κρίσιμο ταξικό σταυροδρόμι που βρισκόμαστε είναι απαραίτητο να αρθρωθεί μια συνολική πολιτική και ιδεολογική πρόταση επαναστατικής υπέρβασης του καπιταλισμού που θα αμφισβητήσει σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο τα "ιερά και τα όσια" του σύγχρονου καπιταλισμού. Χρειαζόμαστε δηλαδή μια άλλη εξουσία, μια εργατική εξουσία που θα επιβάλλει καθολική αναστροφή πορείας στην ιστορική εξέλιξη, γέννημα ενός εργατικού επαναστατικού ρεύματος, που θα θέσει το ζήτημα της επανάστασης όχι ως αίτημα για πολιτική ζύμωση αλλά ως ωμή ιστορική αναγκαιότητα.

Ωστόσο ανεξάρτητα από τις δικές μας διαφωνίες, θεωρούμε ότι το ερώτημα που θέτει το κείμενο απέναντι στις δυνάμεις της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας (ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΤΑΡΣΥΑ) είναι καθόλα νόμιμο. Αποτελεί και δικό μας ερώτημα ή καλύτερα και δική μας εκτίμηση ότι το φυσιολογικό, το έλλογο σενάριο-ανεξάρτητα από τις κατα καιρούς επαναστατικές κορώνες- είναι η εκλογική και και πολιτική σύμπλευση των εν λόγω πολιτικών χώρων καθώς η κοινή τους συνισταμένη που αφορά σε μια ήπια νεοκευνσιανή αντιμετώπιση του σύγχρονου κανιβαλλικού καπιταλισμού είναι αυτή που δίνει τον τόνο, και ταυτόχρονα αποτελεί την συγκολλητική ουσία που είναι σε θέση να καταστήσει δυνατή την υπέρβαση των επιμέρους περιφερειακών διαφωνιών που αφήνουν ωστόσο ανέγγιχτο πυρήνα της στρατηγικής πολιτικής συμφωνίας των μορφωμάτων που συναποτελούν το συγκεκριμένο πολιτικοιδεολογικό ρεύμα. Σε αυτό το πλαίσιο φυσικά και είναι εφικτή μια τέτοια συνάντηση, υπό το πρίσμα μιας πρότασης "αριστερής" κυβέρνησης, ως μια τακτική επιλογή απόρροια την συνολικής στρατηγικής συμφωνίας στην πλατφόρμα της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας.

Σε ότι αφορά στο ΚΚΕ, τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά δεδομένου ότι η πολιτική του πρόταση και θέση απέχει πολύ απ το να χαρακτηρισθεί αριστερή σοσιαλδημοκρατία χωρίς από την άλλη να αποτελεί πρόταση επαναστατικού ξεπεράσματος του καπιταλισμού. Αποτελεί κυρίως μια πολιτική πρόταση και μια οικονομική θέση, που δεν πιστεύει στην ώριμη αναγκαιότητα αλλά κυρίως στην τωρινή ιστορική δυνατότητα του επαναστατικού προτάγματος, οδηγούμενο στην άρθρωση μιας μεταβατικής "σοσιαλιστικής" πλατφόρμας που όσο παραμένει αποψιλωμένη από κάθε επαναστατικό-κομμουνιστικό διακύβευμα καταλήγει σε μια εκλογική πρόταση ενός κατα τα άλλα αρκετά τίμιου μαχητικού ρεφορμισμού. Τα εν γένει πολιτικά, ιδεολογικά αλλά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά αυτού του ρεύματος πιθανότατα δεν θα του επιτρέψουν να συρθεί σε μια περιπέτεια συμπόρευσης με ένα υπόδειγμα αριστεράς , η σύμπλευση με το οποίο θα αλλοιώσει την πολιτική και ιδεολογική του ταυτότητα και θα διαταράξει την ισορροπία του τρόμου στο εσωτερικό του κόμματος. Το ΚΚΕ έχει μόνο να χάσει από ένα τέτοιο σενάριο και θεωρούμε ότι στοιχειώδεις λόγοι αυτοσυντήρησης θα το κρατήσουν μακριά από κάθε ανάλογο ενδεχόμενο.


Εν κατακλείδι το εν λόγω κείμενο εκφράζει μια λογική απορία προς τα μορφώματα της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας αναφορικά με την καθυστέρηση που παρατηρείται στην συγκρότηση μιας "αριστερής" κυβερνητικής πρότασης. Πιστεύουμε ότι οι απορίες θα λυθούν σύντομα και οι απαντήσεις θα δοθούν από τους ίδιους του πρωταγωνιστές του ¨μεγάλου κόλπου¨ της ρεφορμιστικής-σοσιαλδημοκρατικής μετάλλαξης των δυνάμεων της πρώην αντικαπιταλιστικής, ριζοσπαστικής αριστεράς... 


Πηγή : Τζέκυλ και Χάιντ

του Γρηγόρη Δεμέστιχα


Το ζήτημα της κυβερνητικής εξουσίας έχει τεθεί από τις πολιτικές εξελίξεις, και η Αριστερά οφείλει να αντιμετωπίσει την πρόκληση, οικοδομώντας τη συµπαράταξη της Αριστεράς (ΚΚΕ-ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΤΑΡΣΥΑ), διεκδικώντας την κυβέρνηση της Αριστεράς, που στηριγµένη στους ακόµα πιο αναγκαίους µαζικούς αγώνες, µπορεί να ανοίξει το δρόµο για την ανατροπή της καπιταλιστικής επίθεσης. Ασφαλώς η πρόταση αυτή έχει κινδύνους για µεγάλα σφάλµατα όπως έδειξαν οι εμπειρίες της Χιλής του Αλιέντε, ή της Κύπρου σήμερα. Μπορεί να τεθεί προς συζήτηση µόνο ως τακτικός στόχος, στη βάση µιας συγκεκριµένης ανάλυσης των συγκεκριµένων συνθηκών και όχι ως στρατηγικός στόχος της Αριστεράς, η οποία οφείλει να παραµένει προσηλωµένη στη διεκδίκηση του σοσιαλισµού, της εργατικής δηµοκρατίας. 

«Η  δική μας πρόταση εξουσίας δεν είναι μια θνησιγενής “αριστερή κυβέρνηση”, αλλά η εργατική δημοκρατία» (Εφημερίδα «Πριν», 7/1/2012).

Η ανάγκη να απαντήσουμε στο ζήτημα της κυβερνητικής εξουσίας έχει τεθεί από τις πολιτικές εξελίξεις. Όλες οι δυνάμεις της Αριστεράς –αλλά και το ευρύτερο κίνημα αντίστασης– συμμετείχαν με πάθος στην πάλη για την ανατροπή της κυβέρνησης του ΓΑΠ. Όλοι σήμερα δεσμευόμαστε στο κάλεσμα για άμεση ανατροπή της κυβέρνησης Παπαδήμου.
Όμως πώς μπορεί να γίνει αυτό; Ποια κυβέρνηση μπορεί να αντικαταστήσει την «τρικομματική» μέσα στις σημερινές συγκεκριμένες πολιτικές συνθήκες και από τη σκοπιά της υπεράσπισης των συμφερόντων των εργαζομένων; Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ και το κάλεσμα του Αλ. Τσίπρα για μια «κυβέρνηση της Αριστεράς» που θα στηρίζεται σε μια προωθημένη «συμπαράταξη» των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ φαίνεται να συγκινεί πολύ κόσμο. Η δημοσκοπική εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζεται αρκετά στην πολιτική διεισδυτικότητα της πρότασης αυτής.

Ιδεολογική ζύμωση 

Οι σύντροφοι του ΝΑΡ –μέσω του «Πριν»– βιάστηκαν να την απορρίψουν. Και το έκαναν με χοντροκομμένο τρόπο.
Η θέση του «Πριν», που προαναφέραμε, είναι ιδεολογική και όχι πολιτική. Το ΝΑΡ, σωστά, κριτικάρει το ΚΚΕ ότι «αποσυνδέει πλήρως την τακτική από τη στρατηγική». Όμως εξίσου λάθος είναι και το αντίστροφο: η υποκατάσταση της τακτικής από τη στρατηγική, που οδηγεί στην ιδεολογική ζύμωση αντί της πολιτικής πάλης. Όλες οι δυνάμεις της Αριστεράς οφείλουν να υποστηρίζουν τη στρατηγική της «εργατικής δημοκρατίας», όμως η κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη μπορεί να τεθεί ως πολιτικός στόχος μόνο σε συγκεκριμένες συνθήκες. Στοιχειώδης επίγνωση των κοινωνικοπολιτικών συσχετισμών δύναμης οδηγεί στην εκτίμηση ότι η σοσιαλιστική επανάσταση δεν είναι στην «ατζέντα» των επόμενων εβδομάδων ή μηνών.
Το ίδιο το «Πριν» έχει γνώση του προβλήματος. Περιγράφοντας τι μπορεί να συμβεί στις άμεσα ερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, υπογραμμίζει: «Ο λαός θα ενισχύει την Αριστερά, στο τέλος όμως θα προκύπτουν παραλλαγές της σημερινής συγκυβέρνησης Παπαδήμου από τα φθαρμένα αστικά πολιτικά κόμματα. Η Αριστερά θα δεχθεί ισχυρότατη πίεση. Αν μάλιστα αυτό επαναληφθεί, τότε αυτή θα κινδυνεύει να συνθλιβεί ως περιττή και ο λαός για απροσδιόριστο διάστημα να γονατίσει». Η περιγραφή είναι ακριβής και συμφωνούμε απολύτως. Μόνο που θα πρέπει να βρούμε –όλοι μαζί– τον τρόπο που θα διακόπτει και θα ανατρέπει αυτό το εκκρεμές της διατήρησης της πολιτικής ηγεμονίας των «φθαρμένων αστικών κομμάτων».

Κυβερνητική απάντηση

Στην πραγματικότητα το «Πριν» αναγνωρίζει και στο προγραμματικό πεδίο την ανάγκη κυβερνητικής απάντησης της Αριστεράς. Στο ίδιο αφιέρωμα (για τον «αδύναμο αριστερό κυβερνητισμό») προτείνει το εξής πρόγραμμα: «Παύση πληρωμών του χρέους, άρση των ιδιωτικοποιήσεων, δημόσια και δωρεάν υγεία και παιδεία, άμεση έξοδο από το ευρώ, έξοδο από την ΕΕ, εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, ενίσχυση του εργατικού εισοδήματος». Είναι μια θετική πρόταση προς συζήτηση. Όμως δεν είναι ένα πρόγραμμα «εργατικής δημοκρατίας», αφού δεν θίγει το ζήτημα της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, ούτε ριζικά το ζήτημα της πολιτικής εξουσίας, με πρόταση για κάποια μορφή εργατικών συμβουλίων (σοβιέτ).
Στην πραγματικότητα το «Πριν» προτείνει ένα πρόγραμμα κυβέρνησης της Αριστεράς, με στόχο την ανατροπή της σημερινής επίθεσης του κεφαλαίου, που θα μπορούσε –υπό προϋποθέσεις– να ανοίξει το δύσκολο δρόμο για το σοσιαλισμό και τη διεκδίκηση –τελικά– της εργατικής δημοκρατίας.
Το βασικό πρόβλημα αυτής της διγλωσσίας είναι ότι συσκοτίζει ένα ήδη δύσκολο ζήτημα τακτικής και κάνει ακόμα πιο δύσκολες τις επιλογές στις αναγκαίες πολιτικές πρωτοβουλίες και συμμαχίες.
Μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης και της νεολαίας έχουν πάρει το δρόμο της ανατροπής του μνημονίου, της βάρβαρης καπιταλιστικής επιθετικότητας και των αντίστοιχων κυβερνήσεων. Για να συνεχίσουν τον αγώνα τους, έχουν ανάγκη από πολιτική πρόταση, από πολιτική προοπτική, που να εμπεριέχει το ζήτημα της κυβέρνησης που θα τεθεί (εκλογικά) στον άμεσο πολιτικό χρόνο.

Συμπαράταξη

Γνώμη μας είναι ότι οι δυνάμεις της Αριστεράς οφείλουν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση: Να οικοδομήσουν τη συμπαράταξη της Αριστεράς (ΚΚΕ-ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΤΑΡΣΥΑ), να διεκδικήσουν την κυβέρνηση της Αριστεράς, που στηριγμένη στους ακόμα πιο αναγκαίους μαζικούς αγώνες, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για την ανατροπή της καπιταλιστικής επίθεσης. Αλλιώς η Αριστερά κινδυνεύει «να συνθλιβεί ως περιττή» και ο λαός «να γονατίσει για απροσδιόριστο διάστημα».
Ασφαλώς η πρόταση αυτή έχει κινδύνους για μεγάλα σφάλματα. Το 1973 στη Χιλή, η κυβέρνηση της Αριστεράς του Σ. Αλιέντε οδήγησε ένα τεράστιο λαϊκό κίνημα στη σφαγή. Στην Κύπρο σήμερα, η κυβέρνηση της Αριστεράς του Χριστόφια κάνει πολιτικά εγκλήματα, τόσο στο κοινωνικό-οικονομικό πεδίο, όσο και στο γεωπολιτικό, με τη συμμαχία με το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ.
Σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα αναδεικνύονται οι αρετές των απόψεων των σ. του ΝΑΡ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Γιατί, όπως σωστά υπογραμμίζει το «Πριν», «η κυβέρνηση κατάληξε τελικός και όχι ενδιάμεσος στόχος της Αριστεράς».

Κεντροαριστερά;

Η στρατηγική του κυβερνητισμού έχει πληρωθεί πολύ ακριβά από την Αριστερά. Στη Γαλλία και την Ιταλία οδήγησε στη διάλυση τα κάποτε πανίσχυρα ΚΚ, με τα εκατομμύρια μελών μέσα στο εργατικό κίνημα.
Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να τεθεί προς συζήτηση μόνο ως τακτικός («ενδιάμεσος») στόχος, στη βάση μιας συγκεκριμένης ανάλυσης των συγκεκριμένων συνθηκών και όχι ως στρατηγικός («τελικός») στόχος της Αριστεράς, που οφείλει να παραμένει προσηλωμένη στη διεκδίκηση του σοσιαλισμού, της εργατικής δημοκρατίας.
Οι θέσεις αυτές δεν είναι αφηρημένες, έχουν άμεση πολιτική αξία. Αυτό φαίνεται στην κίνηση και στα λάθη της ηγεσίας του ΣΥΝ.
Είναι άλλο πράγμα η διεκδίκηση της ανακοπής και τελικά της ανατροπής της επίθεσης του κεφαλαίου και άλλο η ουτοπία μιας θετικής εναλλακτικής διαχείρισης της κρίσης του συστήματος, με «ανθρώπινο πρόσωπο». Τέτοιος δρόμος δεν υπάρχει και όσοι τον υποστηρίζουν καταλήγουν να επαναφέρουν από την πίσω πόρτα προτάσεις σοσιαλδημοκρατικοποίησης της Αριστεράς.
Το πρόγραμμα μιας κυβέρνησης της Αριστεράς (ακόμα και αυτό που προτείνει το «Πριν») αποτελεί μια ασταθή και προσωρινή ισορροπία. Μια ισορροπία καταδικασμένη να ανατραπεί: Είτε από τα αριστερά, με την κίνηση του εργατικού κινήματος και της Αριστεράς προς τη σοσιαλιστική αλλαγή. Είτε από δεξιά, με τη φθορά της κυβέρνησης και την ανάκτηση της πρωτοβουλίας από τα «φθαρμένα αστικά κόμματα». Οι πιέσεις αυτές, που εκδηλώθηκαν στη Χιλή παλιότερα, στην «πληθυντική Αριστερά» στη Γαλλία, ή στην Κύπρο σήμερα («υπαγορεύοντας» τις προδοσίες στο ΑΚΕΛ…) δεν μπορεί και δεν πρέπει να υποτιμηθούν.

Συμμαχίες

Η έλλειψη καθαρότητας σε αυτά τα ζητήματα στρατηγικής εκδηλώνονται συνήθως με παλινωδίες στα ζητήματα των συμμαχιών. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποδεχθεί την πρόταση για «κυβέρνηση της Αριστεράς» στη βάση των συμμαχιών που περιγράφει ο όρος «συμπαράταξη της Αριστεράς». Που σημαίνει ότι αυτός ο (έτσι κι αλλιώς δύσκολος) στόχος μπορεί να επιχειρηθεί μόνο στη βάση μιας συμμαχίας μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Μιας συμμαχίας που σήμερα φαίνεται ανέφικτη, αλλά που θα συζητηθεί με διαφορετικούς όρους την επομένη των επερχόμενων εκλογών, που πιθανότατα θα αποτελούν την πρώτη από μια σειρά διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων.
Όμως η ηγεσία του ΣΥΝ έχει ανοιχθεί στις συμμαχίες με τους «πασοκογενείς». Η Ενωτική Κίνηση, του Ν. Κοτζιά, ανακοίνωσε «πρωτοβουλία» για συμμαχία μεταξύ «πασοκογενών»-ΣΥΡΙΖΑ-ΔΗΜΑΡ και Οικολόγων. Αν η ηγεσία του ΣΥΝ προχωρήσει στην κατεύθυνση αυτή, θα κάνει καθαρό ότι μετατοπίζεται πολιτικά προς τον κεντροαριστερό κυβερνητισμό.
Θα είναι ένα σημαντικό πολιτικό λάθος, συντηρητικού χαρακτήρα, στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί και δεν πρέπει να ακολουθήσει, τουλάχιστον ως ενιαίος σχηματισμός.

Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2012

Φλέγομαι




"Το "Φλέγομαι" είναι ένα εκρηκτικό μυθιστόρημα, όπως υποδηλώνει και ο τίτλος. Το βιβλίο είναι σαν μια τεράστια πυρκαγιά που εξαπλώνεται συνεχώς και οδηγεί στην αναπόφευκτη αυτοκτονία του Μαγιακόφσκι. Η έρευνα την οποία έκανε ο συγγραφέας, όπως θα αντιληφθεί ο αναγνώστης, είναι πραγματικά βαθιά, και παρόλο που το βιβλίο έχει μυθιστορηματική υφή, παρελαύνουν μέσα από τις σελίδες του ιστορικά πρόσωπα, ποιητές, καλλιτέχνες και θεωρητικοί, οι οποίοι εξηγούν με πάθος τις απόψεις τους και διαπληκτίζονται ή συμφωνούν στο πλαίσιο μιας εποχής που πραγματικά έφερε τον κόσμο ανάποδα."


Αυτά γράφει στο οπισθόφυλλο. Φτωχά και λίγα μπροστά στην ουσία του βιβλίου.
Ο Σέβε, σουδός συγγραφέας με πολλές διακρίσεις στη Σκανδιναβια, δεν είδε παρά μόνο ένα του βιβλίο να μεταφράζεται στην Ελλάδα κι αυτό με μικρή επιτυχία στις πωλήσεις.

Το μυθιστόρημα είναι μια λογοτεχνικά δοσμένη αυτοβιογραφία του μεγαλύτερου ποιητή του 20ού αιώνα, που από τις πρώτες του σελίδες ξεχνάς πραγματικά ότι το έγραψε άλλος. Ένα αριστούργημα αφιερωμένο στα τελευταία 12 χρόνια της ζωής του Μαγιακόφσκι, που μπλέκει μέσα του επιστολές του Βολόντια στη Λίλη Μπρικ, άγνωστα περιστατικά της καθημερινότητας του, κριτική και ιστορία της τέχνης της εποχής, φουτουριστικές φάρσες και επαναστατικές μελωδίες, το ασίγαστο πάθος του ποιητή για τον κομμουνισμό, την στράτευση και την ελευθερία, με μια γλώσσα βγαλμένη από το υλικό των κλασσικών.
Είναι σίγουρα ένα από τα σπουδαιότερα, και σίγουρα πιο υποτιμημένα, βιβλία που διάβασα ποτέ. 

avanti_maestro

μια εκτενέστερη βιβλιοκριτική (από το Βημα) μπορείτε να βρείτε εδώ: http://www.protoporia.gr/product_info.php/products_id/117642


Φλέγομαι 
Μυθιστορηματική βιογραφία του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι
Τούρμπγιερν Σέβε
μετάφραση: Γρηγόρη Ν. Κονδύλη
Scripta, 2001
642 σελ.

Και όμως: δεν ζούμε στη δεκαετία του 1930!





Πριν από ενάμιση περίπου χρόνο είχα δημοσιεύσει δυο άρθρα για την οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1930 και τις επιπτώσεις της στην τότε ελληνική κοινωνία (διάβαζε, Η ελληνική κοινωνία και οικονομία στη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του 1930 και Η πολιτική κρίση στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1930: από τον κοινοβουλευτισμό στη δικτατορία). Αφορμή για τις δυο δημοσιεύσεις ήταν ότι η κρίση του 2008-9 είχε αρχίσει να χαρακτηρίζεται ως «η πλέον σοβαρή από τη δεκαετία του 1930».

Έκτοτε έχει γίνει πλέον συνηθισμένο, να εμφανίζονται στον τύπο και το διαδίκτυο συχνά-πυκνά άρθρα που συγκρίνουν τη σημερινή οικονομική και κοινωνική κατάσταση με τη δεκαετία του 1930 τόσο στο οικονομικό επίπεδο όσο και στο πολιτικό. Και πράγματι, είναι αρκετά όσα θυμίζουν έντονα ένα φιλμ που παίχτηκε στη δεκαετία του 1930: η μαζική ανεργία, η άνοδος της ακροδεξιάς, η επιβολή των κυβερνήσεων των τραπεζιτών του είδους Παπαδήμα ή Μόντι, η αυταρχικοποίηση της αστικής δημοκρατίας στις δυτικές χώρες (και ειδικότερα στην Ελλάδα), σχετίζονται από πολλούς σχολιαστές ευθέως με την ιστορική εμπειρία του 1930.

Ωστόσο, επειδή η ιστορία ποτέ δεν επαναλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο.

Επειδή η υπερβολική συσχέτιση μιας εποχής με μια άλλη μόνο σύγχυση και ψευδαισθήσεις μπορεί να δημιουργήσει…

γι’ αυτό…

…καιρός να λυγίσουμε το ραβδί προς την άλλη κατεύθυνση για να ισιώσει!

Ε!, λοιπόν, όχι δεν ζούμε στη δεκαετία του 1930!







Η οικονομική κρίση δεν έχει φτάσει στο βάθος του 1930


Το κραχ του 1929 επέφερε έναν οικονομικό Αρμαγεδδώνα που σάρωσε όλες τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες για μια δεκαετία. Για τις ΗΠΑ:
«Μετά από το Μεγάλο Κραχ ήρθε η Μεγάλη Ύφεση, που διήρ­κεσε, με διαφορετικούς ρυθμούς, δέκα χρόνια.

Το 1933, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) (η συνο­λική παραγωγή της οικονομίας) ήταν μικρότερο σχεδόν κα­τά ένα τρίτο από το ΑΕΠ του 1929. Μόλις το 1937, ο φυσι­κός όγκος της παραγωγής επανήλθε στα επίπεδα του 1929 και αμέσως μετά ξανάπεσε.

Μέχρι το 1941, η αξία της παραγωγής σε δολάρια παρέμενε χαμηλότερη απ’ ό,τι το 1929.

Ανάμεσα στο 1930 και το 1940, μόνο μια φορά, το 1937, ο μέσος αριθμός ανέργων στη διάρκεια του έτους έπεσε κά­τω από τα 8 εκατομμύρια.

Το 1933, σχεδόν 13 εκατομμύρια ήταν χωρίς εργασία ή πε­ρίπου ο ένας στους τέσσερις επί του εργατικού δυναμικού».[1]

Σε αντίθεση με την κρίση της δεκαετίας του 1930, το ΑΕΠ των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών στην κρίση του 2008-9 δεν υπέστη καθίζηση. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ υπέστημείωση το 2009 κατά -2.7% αλλά το 2010 αυξήθηκε κατά +2.9%,[2] ενώ το 2011 κατά +1,7%.[3] Για την Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών το συνολικό ΑΕΠ μειώθηκε το 2009 κατά -4.3% αλλά το 2010 αυξήθηκε κατά +2% και το 2011 κατά +1.6%. Παρόμοιες είναι και οι επιδόσεις της ευρωζώνης συνολικά (-4.2%, +1.9%, +1.5% αντίστοιχα).[4]

Η οικονομική κρίση του 2008-9 στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες παρέμεινε (και παραμένει ακόμα) κρίση κυρίως του χρηματοπιστωτικού συστήματος, δεν έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις (πλην ορισμένων χωρών των PIGS ) στην «πραγματική» (μη χρηματοπιστωτική)οικονομία. Αυτό, ασφαλώς, συνέβη χάρις στο (τρισκατάρατο κατά τους νεοφιλελεύθερους γκουρού) κράτος, που παρενέβη με πακτωλούς τρισεκατομμυρίων δολαρίων για τη διάσωση των τραπεζών αλλά και της «πραγματικής οικονομίας».

Έστω και έτσι, η κατάσταση της οικονομίας δεν θυμίζει τη δεκαετία του 1930. Οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις στις ΗΠΑ βρέθηκαν στην κρίση του 2008-9 με σχετικά μεγάλα κέρδη από την προηγούμενη περίοδο, όπως επίσης με χαμηλό δανεισμό και υψηλή ρευστότητα. Οι εξαγωγές των ΗΠΑ την προηγούμενη πενταετία της κρίσης παρουσίαζαν διψήφιους αριθμούς μεγέθυνσης.[5] Αλλά και οι άλλες οικονομίες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού κατόρθωσαν να συγκρατήσουν την κρίση σε επίπεδα που μπόρεσαν να διαχειριστούν. Η Γερμανική οικονομία πέρασε από το -4.7% του 2009 στο +3.6% του 2010 και στο +3% το 2011.[6] Η Ιαπωνία από -6.3% του 2009 στο +3.9% του 2010.

Ασφαλώς στις χώρες των PIGS (ή PIIGS) -Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία- η οικονομία είχε πολύ χειρότερες επιδόσεις. Απ’ όλες αυτές, η Ελλάδα είναι η χώρα με τις μακράν χειρότερες:

«Η μείωση του ΑΕΠ […] ανέρχεται σωρευτικά για την τριετία 2009-2011 σε 10,2%. Σε μακροχρόνια προοπτική […] η πτώση του προϊόντος εμφανίζεται ως η μεγαλύτερη μείωση της μεταπολεμικής περιόδου. Η μείωση του 1974 ήταν μεν μεγαλύτερη αλλά διήρκεσε μόνον ένα έτος, ενώ η μείωση του 2009-2011, όχι μόνον είναι τριετής αλλά είναι πολύ πιθανό να επεκταθεί και στο μέλλον εάν λάβουμε υπόψη μας ότι τα νέα μέτρα περιστολής της ζήτησης, που ελήφθησαν με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, θα έχουν σημαντικά υφεσιακά αποτελέσματα».[7]

Αλλά και στην περίπτωση της Ελλάδας τα νούμερα είναι στο 1/3 αυτών της δεκαετίας του 1930. Υπάρχουν [πάντοτε!] και χειρότερα…

Σίγουρα το 2011 δεν ήταν και το ευτυχέστερο για τα χρηματιστήρια ανά την υδρόγειο:

«Στη Wall Street, ο S&P αναμένεται να κλείσει τη χρονιά με κέρδη μόλις 0,6%, σημειώνοντας τη μικρότερη ετήσια μεταβολή σε διάστημα 41 ετών. Συγκεκριμένα, η τελευταία φορά που ο δείκτης κινήθηκε λιγότερο ήταν το 1970, όπου και υποχώρησε κατά 0,1%.

Στην Ευρώπη, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 600 υπολογίζεται πως θα κλείσει τη χρονιά με απώλειες 12% περίπου.

Επιπλέον, στην Ασία, ο δείκτης MSCI Asia Pacific έχει φέτος υποχωρήσει κατά 17%, ενώ πρόκειται για την πρώτη ετήσια πτώση του από το 2008».[8]

Ωστόσο, η παραπάνω εικόνα ωχριά συγκρινόμενη με αυτή της δεκαετίας του 1930:

«Η Πέμπτη 24 Οκτωβρίου είναι η πρώτη ημέρα που η ιστο­ρία -έτσι όπως παραδίδεται γι’ αυτό το ζήτημα- ταυτίζει με τον πανικό του 1929. Με βάση την αταξία, τον τρόμο και τη σύγχυση που επικράτησαν, αξίζει ν’ αντιμετωπίζεται με αυ­τό τον τρόπο. Εκείνη την ημέρα, 12.894.650 μετοχές άλλα­ξαν χέρια, πολλές από αυτές με τιμές οι οποίες συνέτριψαν τα όνειρα και τις ελπίδες εκείνων που τις κατείχαν.

[…]

Στις 11η ώρα, το χρηματιστήριο είχε εκφυλιστεί σ’ έναν άγριο, τρελό συνωστι­σμό για ξεπούλημα.

[…]

Στις 11 και μισή, το χρηματιστήριο είχε παραδοθεί στον τυ­φλό, αμείλικτο φόβο. Επρόκειτο πραγματικά για πανικό.

Έξω από το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, στην Μπόαρντ Στριτ, ακούγονταν απόκοσμες φωνές. Πλήθος συγκε­ντρωνόταν. Ο διευθυντής της Αστυνομίας Γκρόβερ Γουάλεν έμαθε ότι κάτι συνέβαινε κι έστειλε ένα ειδικό απόσπασμα της αστυνομίας στη Γουόλ Στριτ για την τήρηση της τάξης. Περισσότεροι άνθρωποι ήρθαν και περίμεναν, αν και εμ­φανώς κανείς δεν ήξερε τι. Ένας εργάτης εμφανίστηκε στην κορυφή ενός ψηλού κτιρίου για κάποιες επισκευές και το πλήθος νόμισε ότι ήταν επίδοξος αυτόχειρας και περίμενε α­νυπόμονα να τον δει να πηδά».[9]



Η αμερικανική ηγεμονία δεν αμφισβητείται


Η κρίση του 1930 προκάλεσε συρρίκνωση του παγκόσμιου εμπορίου, επιστροφή των καπιταλιστικών χωρών σε πολιτικές «εθνικής αυτάρκειας», με υψηλά δασμολογικά τείχη και όξυνση των ανταγωνισμών ανάμεσα στις τότε μεγάλες δυνάμεις. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να επιδεινωθεί η παγκόσμια οικονομική κρίση και να επακολουθήσει η πορεία προς τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Με την κρίση του 2008-9 πολλοί προέβλεψαν μια αντίστοιχη πορεία (για άλλη μια φορά, η σχηματική μεταφορά ιστορικών εμπειριών στη σημερινή συγκυρία). Προέβλεπαν ότι η κρίση θα προκαλούσε διάσπαση μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ανάδυση της Κίνας στη θέση των ΗΠΑ ως μεγαλύτερης δύναμης του πλανήτη, τη δημιουργία περιφερειακών ενώσεων ανταγωνιστικών προς το σημερινό (υπό αμερικανική ηγεμονία) status quo κ.λπ., κ.λπ.

Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν έχει γίνει. Το αντίθετο μάλιστα. Το «άγχος» των άλλων μεγάλων δυνάμεων του καπιταλισμού είναι μάλλον να διατηρηθεί η αμερικανική ηγεμονία παρά να υποσκαφθεί. Έτσι ενώ πριν την κρίση είχαμε διαφωνίες μεταξύ ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και ΗΠΑ, ως προς το Ιράκ για παράδειγμα, μετά την οικονομική κρίση έχουμε ολοένα και μεγαλύτερη ευθυγράμμιση της Ε.Ε. με την κυβέρνηση των ΗΠΑ -ειδικότερα σήμερα στην κοινή αντιμετώπιση του καθεστώτος του Ιράν. Όλες οι κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων χωρών βρίσκονται σε στενή συνεργασία με την Fed (την αμερικανική κεντρική τράπεζα) και υπό την καθοδήγηση της γίνονται οι παρεμβάσεις για τη σωτηρία του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος -συστήματος στο οποίο η ηγεμονία των ΗΠΑ είναι αδιαμφισβήτητη. Η κυβέρνηση της Κίνας μένει σε ρητορικές «αμφισβητήσεις» του δολαρίου ως παγκόσμιου νομίσματος ενώ στην πράξη συνεργάζεται στενά με τις ΗΠΑ -το μόνο που στην πραγματικότητα δεν θα ήθελαν οι καπιταλιστές της Κίνας είναι να δουν να εξανεμίζονται τα βουνά δολαρίων που έχουν συσσωρεύσει, γι’ αυτό και η ουσιαστική τους στήριξη του δολαρίου.

Ο λόγος για τη στήριξη της αμερικανικής ηγεμονίας από τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις του καπιταλισμού δεν βρίσκεται σε «μαθήματα» από τη δεκαετία του 1930. Ο λόγος βρίσκεται σταταξικά συμφέροντα των υπόλοιπων καπιταλιστικών κρατών που εξακολουθούν να μπορούν να συνυπάρχουν κάτω από την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ μπορεί να έχουν τα μεγαλύτερα οφέλη από την ηγεμονική τους θέση στην παγκόσμια καπιταλιστική ιεραρχία, αλλά «αφήνουν χώρο» για την ανάπτυξη και των υπολοίπων. Για παράδειγμα, η νεοφιλελεύθερη περίοδος χαρακτηρίστηκε όχι μόνο από την κυριαρχία των ΗΠΑ στο χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά και μια παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη που ένα σημαντικό μέρος της στηρίχθηκε στη μαζική κατανάλωση στις ΗΠΑ χάρις (στη μέχρι πρόσφατα) φθηνή πίστωση. Με αυτόν τον τρόπο, και με κέντρο τις ΗΠΑ, η Κίνα κατόρθωσε να συσσωρεύσει μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα και να διατηρήσει την οικονομική ανάπτυξή της. Το ίδιο συνέβη και με τη (μίζερη) ανάπτυξη της Ε.Ε..

Οι ΗΠΑ κατόρθωσαν να διατηρήσουν τον ηγεμονικό τους ρόλο στο διεθνή καπιταλισμό γιατί εξακολουθούν να είναι η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη του πλανήτη:


Το μερίδιο των ΗΠΑ στο παγκόσμιο ΑΕΠ είναι σχετικά σταθερό τα τελευταία 40 χρόνια, είναι στην πραγματικότητα ελαφρώς υψηλότερο το 2009 (26,7%) από το 1975 (26,3%). Αντίθετα το μερίδιο της Ε.Ε. των 15 στο παγκόσμιο ΑΕΠ έχει μειωθεί από το 36% περίπου το 1969 σε 27% το 2009. Το μερίδιο της Μέσης Ανατολής αυξήθηκε από μόλις 2,23% το 1969 σε 3,16% το 2009 (το γράφημα δείχνει τη Μέση Ανατολή σε συνδυασμό με την Αφρική).

Πολλοί, εσφαλμένα, υποθέτουν ότι η σημαντική οικονομική ανάπτυξη τα τελευταία 40 χρόνια στην Κίνα, την Ινδία ή τη Βραζιλία πραγματοποιήθηκε, κατά κάποιο τρόπο, σε βάρος της οικονομικής ανάπτυξης στις ΗΠΑ αλλά τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο. Λόγω της προόδου στην τεχνολογία, την καινοτομία, και σημαντικές βελτιώσεις στην παραγωγικότητα του κεφαλαίου, το μερίδιο των ΗΠΑ στο παγκόσμιο ΑΕΠ έχει παραμείνει εντυπωσιακά σταθερό σε λίγο περισσότερο από 25%, παρά τη σημαντική αύξηση της παραγωγής σε όλο τον κόσμο, ιδίως στην Ασία.[10]



Ο κόσμος της εργασίας


Αλλά η αμερικανική ηγεμονία δεν είναι μόνο επωφελής οικονομικά είναι περισσότερο απ’ όλα ταξικά συμφέρουσα για τις υπόλοιπες μεγάλες καπιταλιστικές χώρες. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν αποτέλεσε απλά και μόνο ένα οικονομικό σύστημα «απορρύθμισης» των αγορών. Αποτέλεσε ταυτόχρονα ένα ιδεολογικό όχημα για την κατεδάφιση του «κράτους πρόνοιας», της κατάργησης εργατικών δικαιωμάτων δεκαετιών, τον περιορισμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων, την αυταρχική επιβολή των συμφερόντων του κεφαλαίου ανεξάρτητα από το σε ποια χώρα επιβάλλεται ο νεοφιλελευθερισμός. Οι ΗΠΑ αποτέλεσαν το «παράδειγμα-υπόδειγμα» για τις άρχουσες τάξεις των υπολοίπων καπιταλιστικών κρατών.

Τα παραπάνω βρίσκονται σε εμφανή αντίθεση με όσα συνέβαιναν στη δεκαετία του 1930.

Τη δεκαετία του 1930 η κρατική παρέμβαση στην οικονομία έφτασε σε πρωτόγνωρα επίπεδα (μέχρι εκείνη την εποχή). Ο οικονομικός φιλελευθερισμός κατέρρεε και στη θέση του ερχόταν η προσπάθεια κρατικής ρύθμισης της οικονομίας. Όχι μόνο στα φασιστικά καθεστώτα (ή τη σταλινική Ρωσία) αλλά και στις ΗΠΑ του Ρούσβελτ η κρατική παρέμβαση θεωρήθηκε ότι μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο διαφυγής από την κρίση (ή τουλάχιστον να μετριάσει τις επιπτώσεις της). Τη δεκαετία του 1930 είχαμε επιπλέον, στις αστικές δημοκρατίες, τις πρώτες σοβαρές προσπάθειες νομιμοποίησης και ενσωμάτωσης της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας στους θεσμούς του αστικού κράτους κάνοντας παραχωρήσεις σε κάποιες εργατικές διεκδικήσεις. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, τη σημερινή σημαιοφόρο του νεοφιλελευθερισμού, τα πράγματα ήσαν διαφορετικά το 1930:

«[…] ο νόμος που καταρτίστηκε το 1935 […] έδωσε σειρά από επιδόματα στις Πολιτείες για λογαριασμό των ηλικιωμένων που είχαν ανάγκες, των ανήλικων εξαρ­τώμενων τέκνων, αλλά και για άλλους σκοπούς πρόνοιας. Επίσης, ο νόμος όριζε τα περί ενός ομοσπονδιακού-πολιτειακού συστήματος επιδομάτων ανεργίας και ενός υποχρεωτικού εθνικού συστήματος συντάξεων γήρατος στους κυριότερους βιομηχανικούς και εμπορικούς τομείς της οικονομίας.

[…]

«Ωστόσο, αυτό ήταν η αρχή. Αργότερα θα ακολουθούσαν η ασφάλιση υγείας, δηλαδή η πλήρως παρεχόμενη βοήθεια προς οικογένειες με εξαρ­τώμενα παιδιά, η παροχή στέγης στις χαμηλότερες εισοδηματικά οικογένει­ες και η χορήγηση επιδομάτων στέγασης, η επαγγελματική εκπαίδευση και άλλα επιδόματα πρόνοιας παρεχόμενα σε ανθρώπους με ανάγκες. Και όπως συνέβη αυτό στις Ηνωμένες Πολιτείες, έτσι συνέβη και σε όλες τις βιομηχα­νικές χώρες».

Η αιτία αυτών των παραχωρήσεων προς τους εργαζόμενους ήταν ότι η οικονομική κρίση είχε προκαλέσει πολιτική κρίση και ένα μαζικό κίνημα αντίστασης από την πλευρά της εργατικής τάξης που έφτανε ως την επανάσταση (Ισπανία) ή καταστάσεις που ενδεχομένως θα μπορούσαν να γίνουν προεπαναστατικές (Γαλλία 1936). Παράλληλα, η επιρροή της Ρωσικής Επανάστασης δεν είχε ακόμα ξεφτίσει (ως επακόλουθο της σταλινικής δικτατορίας) πράγμα που προκαλούσε την πολιτική ριζοσπαστικοποίηση μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης. Σε αυτή την κατ’ εξοχήν πολιτική κατάσταση ανταποκρινόταν η κρατική παρέμβαση στην οικονομία με παράλληλες παραχωρήσεις προς τον κόσμο της εργασίας.

Σήμερα, 80 χρόνια μετά, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική από τη δεκαετία του 1930. Παρά την κατευθυνόμενη προπαγάνδα των ΜΜΕ, η κρατική παρέμβαση στην οικονομία δεν καταργήθηκε ούτε επί νεοφιλελευθερισμού, συνεχίζει να υφίσταται και να επεκτείνεταιόπως απέδειξε περίτρανα η κρίση του 2008-9. Ωστόσο αντί αυτό να οδηγεί σε παραχωρήσεις στον κόσμο της εργασίας οδηγεί, αντίθετα, σε ολοένα και μεγαλύτερη εμβάθυνση του νεοφιλελευθερισμού. Που σημαίνει, όχι στη μείωση του ρόλου του κράτους στην οικονομία, αλλά στο να πληρώσουν οι εργαζόμενοι όλο το λογαριασμό της οικονομικής κρίσης:κατεδάφιση του κράτους πρόνοιας, διαρκώς μειούμενοι μισθοί, απολύσεις χωρίς όριο.

Αυτή η πολιτική της άρχουσας τάξης γίνεται σε συνθήκες που δεν έχουν πολιτικό αντίστοιχο στη δεκαετία του 1930. Οι τωρινές συνθήκες είναι εντελώς πρωτότυπες.

Σήμερα, μετά την κατάρρευση των χωρών του κρατικού καπιταλισμού (των λεγόμενων «κομμουνιστικών κρατών») και την συνακόλουθη ταύτιση του σοσιαλισμού με αυτά τα κράτη στα μυαλά της πλειοψηφίας των εργαζομένων, την προσχώρηση της σοσιαλδημοκρατίας στον σοσιαλφιλελευθερισμό, την «εξαφάνιση» από τον πολιτικό χάρτη της Αριστεράς σε χώρες όπως η Ιταλία, η αστική τάξη δεν αισθάνεται καμιά πίεση για να «μοιραστεί» με τις υποτελείς της τάξεις κάποια από τα βάρη της οικονομικής κρίσης. Όπου υπάρχουν κοινωνικές αντιδράσεις, επειδή ακριβώς δεν παίρνουν τις διαστάσεις που έπαιρναν οι εργατικές αντιστάσεις τη δεκαετία του 1930, οι πολιτικοί διαχειριστές της άρχουσα τάξης χρησιμοποιούν από τη μια τη «νόμιμη», «δημοκρατική» κρατική βία (δεν χρειάζεται [ακόμα] η ανοικτή προσφυγή σε δικτατορίες ή φασιστικά καθεστώτα) και από την άλλη το ψυχρό ιδεολόγημα: There is no alternative.

Να, λοιπόν, που βρίσκεται το βασικό λάθος στις αναγωγές της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας με αυτής της δεκαετίας του 1930. Αρκετοί στην Αριστερά μοιάζει να θεωρούν ότι μια οικονομική κρίση οδηγεί «αναπόφευκτα» σε κάποιας μορφής κρατικής ρύθμισης της οικονομίας και σε κάποιες κοινωνικές παροχές (για να μειωθούν οι κοινωνικές εντάσεις). Αυτό είναι το «πιστεύω», για παράδειγμα, των αριστερών κεϊνσιανών. Ωστόσο αυτό είναι λάθος. Όπως είπαμε και προηγούμενα, η κρατική παρέμβαση ουδέποτε σταμάτησε στην οικονομία σε όλες τις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, παρά τα ιδεολογήματα του νεοφιλελευθερισμού. Χάρις την κρατική παρέμβαση, και μάλιστα με συντονισμό δράσης όλων των κεντρικών τραπεζών των ανεπτυγμένων χωρών, διασώθηκε το (ιδιωτικό) χρηματοπιστωτικό σύστημα στην κρίση του 2008-9. Όμως, το καπιταλιστικό κράτος πάντοτε παρεμβαίνει στην οικονομία για να διατηρηθεί το σύστημα, για να συνεχίσει να υπάρχει και να επεκτείνεται το ιδιωτικό κεφάλαιο, όχι για να το ανταγωνίζεται το κράτος ούτε για να το περιορίζει. Αν αυτή η παρέμβαση χρειάζεται να γίνει με (προσωρινές πάντοτε!) παραχωρήσεις στον κόσμο της εργασίας, λόγω πολιτικοκοινωνικής πίεσης από τους εργαζόμενους, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ο κανόνας. Το αντίθετο μάλιστα. Ο κανόνας είναι, όπως στις «φυσιολογικές» συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης οι εργαζόμενοι να «προσφέρουν» την εργατική τους δύναμη για να παραχθεί η υπεραξία για τους καπιταλιστές, έτσι και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης «φυσιολογικά» πρέπει να είναι αυτοί που θα πληρώσουν το λογαριασμό.

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι:

Από τις κυριότερες πλευρές μιας οικονομικής κρίσης είναι η ιδεολογική: ποιες ιδέες κυριαρχούν στα μυαλά των εργαζομένων, αυτές θα επικαθορίσουν όχι μόνο την ταξική πάλη, αλλά και τον τρόπο εξόδου από την οικονομική κρίση…



Η κρίση ως Αρμαγεδδών για τους μεν, ως ευκαιρία για τους δε…


Θα επανέλθω, επ’ ολίγον, στην οικονομία.

Προηγουμένως έγραφα ότι η τρέχουσα οικονομική κρίση δεν έχει φτάσει το βάθος της κρίσης του 1930. Αυτό είναι αληθές, αλλά η εικόνα, προφανώς, είναι εικόνα οικονομικής κρίσης.

Εντάξει, η εξελισσόμενη κρίση δεν έχει φτάσει στο σημείο του 1930, αλλά αυτό είναι, γενικά μιλώντας, «φυσιολογικό».

Το (οικονομικό) μέγεθος του κράτους σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερο από τότε, επομένως και πιο αποτελεσματικός ο ρόλος του ως σταθεροποιητικού παράγοντα για το σύστημα. Στο διάγραμμα που ακολουθεί φαίνεται η κατακόρυφη αύξηση των κρατικών δαπανών των ΗΠΑ:


Σήμερα υπάρχει διεθνείς συνεργασία και συντονισμός ανάμεσα στις κεντρικές τράπεζες και διεθνείς οργανισμούς (ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, κ.λπ.) όταν υπάρχει συστημικός κίνδυνος για τους καπιταλιστές. Ο σημερινός καπιταλιστικός κόσμος δεν έχει κατακερματιστεί όπως ο μεσοπολεμικός καπιταλισμός της δεκαετίας του 1930.

Ο παγκόσμιος καπιταλισμός, ωστόσο, το 2008-9 έφτασε ένα βήμα πριν τον γκρεμό. Επομένως, το σύστημα εξακολουθεί να το χαρακτηρίζει η άναρχη ανταγωνιστική φύση του καπιταλισμού που μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις το ίδιο το σύστημα. Οι αβεβαιότητες (για το ίδιο το σύστημα) στη σημερινή συγκυρία είναι πολλές. Η κρίση χρέους της ευρωπαϊκής «περιφέρειας» θα διαχυθεί στο κέντρο της Ε.Ε.; Θα επιβιώσει η ευρωζώνη όπως την ξέρουμε σήμερα; Τι επιπτώσεις θα είχε στον παγκόσμιο καπιταλισμό μια ενδεχόμενη διάσπαση της ευρωζώνης (πολύ περισσότερο μια διάλυσή της); Ποια θα είναι τα αποτελέσματα μιας νέας ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία επί της κινεζικής οικονομίας;

…και αρκετά άλλα αποτελούν άγνωστους-αβέβαιους παράγοντες. Όλα αυτά συμβάλλουν στο γενικότερο κλίμα ανασφάλειας για την εξέλιξη μιας οικονομικής κρίσης που έχει χαρακτηριστεί ως η «μεγαλύτερη από τη δεκαετία του 1930».

Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι επιμένουν να αναμένουν μια κρίση «ακριβώς παρόμοια του 1930» όπως άλλοι περιμένουν το… Πάσχα!

Και όμως. Μπορεί (με τις συντονισμένες παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών) να μην ζούμε τέτοιου είδους κρίση, ωστόσο το τίμημα για τον κόσμο της εργασίας είναι ήδη αντίστοιχου μεγέθους. Το επίπεδο της ανεργίας σε Ελλάδα και Ισπανία είναι ήδη συγκρίσιμομε της δεκαετίας του 1930. Στην Ισπανία οι άνεργοι έφτασαν τα 5,3 εκατομμύρια στο τέλος του 2011, δηλαδή ποσοστό 22,85%. Για τη δεκαετία 2010-2020 ο ΟΟΣΑ προδιαγράφει συνθήκεςκοινωνικού κραχ για την ελληνική αγορά εργασίας. Προβλέπεται να δημιουργηθούν 104.000 νέες θέσεις εργασίας ενώ τη δεκαετία 2000- 2010 είχαν δημιουργηθεί 400.000 νέες θέσεις εργασίας.[11]

Στην καρδιά του κτήνους τα πράγματα για τους εργαζόμενους δεν είναι καλύτερα:

«Η τελευταία απογραφή στις ΗΠΑ αποκάλυψε ότι ο μισός πληθυσμός ζει είτε σε συνθήκες φτώχειας είτε πλησιάζει σε αυτά τα επίπεδα. Τα κουπόνια στα τρόφιμα έχουν γίνει το αγαπημένο νόμισμα των σούπερ μάρκετ της χώρας, με 430.434 Αμερικανούς να έχουν προστεθεί τον περασμένο μήνα στη μακροσκελή λίστα».[12]

Οι προβλέψεις για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας το 2012 είναι μάλλον ζοφερές. Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι η παγκόσμια οικονομία το 2012 βρίσκεται στα πρόθυρα νέας παγκόσμιας ύφεσης αντίστοιχης του 2008-9:

«Μια κλιμάκωση της κρίσης δεν θα φεισθεί κανενός».[13]

Οι προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας για την ευρωζώνη είναι ύφεση (-0,3%) και για τις αναπτυσσόμενες χώρες ανάπτυξη 5,4%, κάτω κατά 6% από τις προηγούμενες προβλέψεις.[14]Όλα αυτά δεν μπορεί παρά να επιδεινώσουν το ήδη υπαρκτό κοινωνικό κραχ στις καπιταλιστικές χώρες.

Η κρατική παρέμβαση μπορεί να απέτρεψε την οικονομική χρεωκοπία των ιδιωτών καπιταλιστών αλλά το τίμημα ήταν η εξαθλίωση μεγάλων τμημάτων του κόσμου της εργασίας. Χάρις σε αυτήν την ταξική επιτυχία για το κεφάλαιο η συνολικότερη εικόνα της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας δεν είναι μονοσήμαντα δυσοίωνη. Παρά την υποβάθμιση στις αρχές του έτους από την Standard & Poor’s εννέα ευρωπαϊκών κρατών (συμπεριλαμβανομένων Γαλλίας και Αυστρίας) τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια παρουσίασαν άνοδοεκείνες τις μέρες. Παρά τους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία, υπάρχει η αισιοδοξία (στους καπιταλιστές) ότι οι θεσμοί του κράτους και οι διεθνείς οργανισμοί μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση (σε βάρος των εργαζομένων φυσικά). Θα ήταν μη παραγωγικό (και αδιέξοδο) να αμφισβητήσουμε «από τα αριστερά» αυτή την αισιοδοξία των καπιταλιστών. Ο κόσμος της εργασίας πληρώνει ήδη βαρύ τίμημα, η συζήτηση θα ήταν ανούσια.

Από την ταξική αισιοδοξία των καπιταλιστών προκύπτει ένα κρίσιμο ζήτημα που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα. Η κρίση ως ευκαιρία για τους καπιταλιστές για να βαθύνουν το νεοφιλελευθερισμό. Προς τούτο προβάλλουν ότι οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική (του νεοφιλελευθερισμού) οικονομική πρόταση οδηγεί σε «αναπόφευκτο οικονομικό Αρμαγεδδώνα»:

«Όσο όμως κι αν η Standard & Poor’s να έπληξε την ευρωζώνη με την υποβάθμιση των εννέα κρατών, δίνοντας τροφή σε σενάρια για αμερικανικό δάκτυλο, η αλήθεια είναι πως η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (και όχι κάποιο δευτεροκλασάτο ευρωπαϊκό όργανο) έχει συνειδητά και σχεδιασμένα με τις πράξεις και τις παραλείψεις της δώσει τη δυνατότητα στους αμερικανικούς οίκους αξιολόγησης να παρεμβαίνουν στα εσωτερικά της ΕΕ τόσο απροκάλυπτα.

[…]

Πίσω από αυτή την ολιγωρία δεν υπάρχουν τεχνικές δυσκολίες. Αν κάτι διακρίνεται είναι η τεράστια διευκόλυνση που προσφέρουν οι οίκοι αξιολόγησης στις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη λειτουργώντας σαν φόβητρο που διευκολύνει την εφαρμογή των πολιτικών λιτότητας. Χωρίς μάλιστα να συνοδεύεται κι από πολιτικό κόστος, που περνάει στην άλλη μεριά του Ατλαντικού. Σε αυτό το πλαίσιο οι υποβαθμίσεις, επιταχύνοντας την υιοθέτηση των πολιτικών λιτότητας, παρά μάλιστα το οικονομικό κόστος που προκαλούν, περισσότερο μοιάζουν με ανέλπιστο δώρο παρά με χτύπημα κάτω από τη ζώνη».[15]

Η άρχουσα τάξη χρησιμοποιεί την ιδεολογική τρομοκρατία ότι αν εγκαταλειφθεί ο νεοφιλελευθερισμός οδηγούμαστε σε «κρίση αντίστοιχη του 1930» με αποτέλεσμα «οικονομικό εθνικισμό» και «κίνδυνο φασισμού και πολέμου». Χρησιμοποιεί την ωμή βία της ανεργίας, της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού, των αστέγων που αυξάνονται στους δρόμους, για να ξεπουληθούν σε τιμές ευκαιρίας η δημόσια περιουσία, τα συστήματα υγείας και κοινωνικής πρόνοιας να εξανεμισθούν, οι μισθοί να πετσοκοπούν.

Η ακολουθούμενη λοιπόν οικονομική πολιτική δεν είναι το «αναπόφευκτο» αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, κάποιων «σιδηρών νόμων» της οικονομίας. Για τον κόσμο της εργασίας τα κρίσιμα ζητήματα είναι βαθύτατα πολιτικά. Οι αντιθέσεις, οι κοινωνικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης του 2008-9 είναι ήδη εδώ, δεν χρειάζεται να οξυνθούν «ακόμα περισσότερο» προσεγγίζοντας με ακρίβεια τις συνθήκες της δεκαετίας του 1930. Αυτό που είναι το ζητούμενο είναι μαζικές αντιστάσεις που να καταφέρουν να επιτύχουν νίκες, να αντιστρέψουν κυβερνητικές πολιτικές. Χρειάζεται πίστη σε μια άλλη κοινωνία, εργατικού ελέγχου και δικαιοσύνης. Αυτά αναζητούνται και… δεν είναι εύκολα…

Άγγελος Καλοδούκας


Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2012

Ανακοίνωση της πολιτικής πρωτοβουλίας Διεθνιστής



ΝΑ ΡΙΞΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ-
ΜΑΧΗ ΣΕ ΚΑΘΕ ΧΩΡΟ ΔΟΥΛΕΙΑΣ
ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΡΝΗΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ
 ΣΕ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΝΑ ΟΡΓΑΝΩΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΣΗ





Με την κυβέρνηση Παπαδήμου το κεφάλαιο ανεβάζει στροφές στην αντεργατική επίθεση. Με τη συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ, νιώθουν ότι είναι έτοιμοι να προχωρήσουν σε ένα πακέτο νέου γύρου λεηλασίας των αμοιβών, των συνθηκών εργασίας, των παροχών προς τους εργαζομένους σε παιδεία, υγεία, πρόνοια. Με νέα πολυνομοσχέδια, μνημόνια, νομοθετικές ρυθμίσεις. Και όμως, δεν είναι παντοδύναμοι. Κανείς όμως δεν μπορεί να κρύψει την αδυναμία του παρόντος πολιτικού συστήματος να διαχειριστεί την οργή μας, τους αγώνες μας, που σε πολλές περιπτώσεις γίνονται απρόβλεπτοι και πάνε πέρα από τις τωρινές δομές συνδικαλισμού. Πολύ περισσότερο έχουν αδυναμία να απαντήσουν στην γενικευμένη απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματός τους, στην απίστευτη φθορά που έχει υποστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, βασικά ιδεολογήματα του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτό το σύστημα και το πολιτικό του προσωπικό δεν έχει λύσεις για τις ζωές μας. Για αυτό:

1) Παλεύουμε για συλλογική εργατική άρνηση πληρωμών προς το κράτος και το κεφάλαιο. Είναι ένας στόχος που δίνει τη δυνατότητα οι εργαζόμενοι, και εμείς δηλαδή, συλλογικά να κλείνουμε τη στρόφιγγα της διαρκούς χρηματοδότησης, όχι μόνο του χρέους, που φυσικά δε δημιουργήσαμε, αλλά και συνολικά της καπιταλιστικής ανάπτυξης , των σχεδίων του πολιτικού συστήματος και της κυβέρνησης . Είναι ένας στόχος που απευθύνεται προς υλοποίηση, ευθέως και άμεσα στους ίδιους τους εργαζόμενους, και όχι προς την αστική τάξη και το πολιτικό της προσωπικό, όπως είναι οι λογικές περί επαναδιαπραγμάτευσης, μερικής ή ολικής διαγραφής του χρέους, ή ενός τεχνοκρατικού και με αστικά κριτήρια διαχωρισμού του σε επαχθές ή μη. Διαχωρίζεται από τις εθνικές λογικές περί χρέους της χώρας, της τρομοκρατίας της χρεωκοπίας της. Γιατί δεν αναπαράγουμε αυταπάτες προς την τάξη μας, πως οποιαδήποτε μερική ή ολική διαγραφή του χρέους, θα σημαίνει πάντα εντός του καπιταλισμού, μια νέα αφετηρία ενός κράτους πρόνοιας.

2) Να ρίξουμε την κυβέρνηση Παπαδήμου, ως έναν αναγκαίο σταθμό για το γκρέμισμα της αστικής εξουσίας και τη δυνατότητα να οργανώσουμε την κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση. Δεν «μασάμε» στην απάτη των κυβερνητικών εναλλαγών για την υλοποίηση της ίδιας πολιτικής. Δεν απεργούμε για να πιέσουμε για εκλογές. Θέλουμε να μπούμε φραγμός και στα αντεργατικά σχέδια αυτής της κυβέρνησης, κυβέρνηση ενότητας του κεφαλαίου απέναντι στο κίνημα. Πάλη για αποχώρηση από την Ε.Ε. και τη διάλυση κάθε καπιταλιστικής υπερεθνικής συμμαχίας.

3) Δίνουμε τη μάχη μέσα στο πεδίο των αγώνων, για προγραμματική και οργανωτική διάσπαση από τον υποταγμένο αστικό συνδικαλισμό. Στη διάλυση των συλλογικών συμβάσεων, παλεύουμε για όρους ζωής που να απαντούν στις σύγχρονες εργατικές ανάγκες, που θα ενοποιούν παλιούς και νέους εργαζόμενους. Να φέρουμε ακόμα πιο αποφασιστικά μέσα στους χώρους δουλειάς, που θα επιχειρήσουν να πάρουν τα χαράτσια τους από τους ήδη πενιχρούς μισθούς, την αντιπαράθεση με την εργοδοσία.





Θα ξανάρθουμε και η γη θα τρέμει : Η διαρκής επιστροφή του Γκαίμπελς και η καπιταλιστική δημοκρατία

Ο χαρακτηρισμός "Γκαιμπελικές" πρακτικές που χρησιμοποιείται συχνά στις αντιπαραθέσεις στο δημόσιο λόγο συνήθως έχει την έννοια της συκοφαντίας. Παρουσιάζεται σαν μια "παρα φύσιν" δραστηριότητα που αποκλίνει από τις υποτιθέμενες αρχές των σύγχρονων αστικών δημοκρατιών, του "δημοκρατικού" διαλόγου και της "πολιτισμένης" συζήτησης που στηρίζεται στην "αλήθεια". Αυτή η ερμηνεία αποτελεί προφανώς μέρος μιας γενικότερης οπτικής του σύγχρονου Καπιταλισμού που αντιπαραβάλει το φασισμό σαν ένα τελείως διαφορετικό καθεστώς (θεωρίες περί "ολοκληρωτισμού") που συμψηφίζεται με τον υπαρκτό σοσιαλισμό και βρίσκεται στον αντίποδα της σύγχρονης "δημοκρατίας".

Ο Φασισμός δεν παρουσιάζεται σαν μια μορφή Καπιταλισμού όπως πραγματικά είναι αλλά σαν μια μορφή τρέλας από το παρελθόν, έργο σχιζοφρενών προσωπικοτήτων που η ήττα τους δικαιώνει τις αστικές δημοκρατίες (που βέβαια στον καθημερινό λόγο περιγράφονται σαν "δημοκρατίες" γενικά ώστε να είναι απαλλαγμένες από τα ταξικά συμφέροντα που εκπροσωπούν). Στην πραγματικότητα όμως σκοτώνοντας και δαιμονοποιώντας τις πιο ακραίες πλευρές (και τα ιστορικά πρόσωπα) του Φασισμού ο ¨δημοκρατικός" Καπιταλισμός όχι μόνο διατήρησε αλλά και τελειοποιήσε πολλές από τις "κατακτήσεις" των Φασιστικών καθεστώτων. 'Ενα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν αυτό της "επικοινωνίας" η (που είναι το ίδιο πράγμα) της "προπαγάνδας". Και εδώ κεντρικό ρόλο έχει η "πολιτισμική αντεπανάσταση" του Γιόζεφ Γκαίμπελς.

Μια χιονισμένη μέρα του Φεβρουαρίου 1924, ένας νέος, αδύνατος μελαχρινός άνδρας έκανε την εμφάνιση του στο μέγαρο Schutzenhaus στην πόλη Ράιντ της Ρηνανίας. Στην αίθουσα επικρατούσε πολιτικός πυρετός, καθώς οι ρήτορες του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (DKP) αγόρευαν με πάθος και ένταση. Ο αδύνατος άνδρας με τα εκφραστικά μάτια και το φτηνό, μάλλινο παλτό ανέβηκε στην έδρα και υπέβαλε κάποιες ερωτήσεις στους ομιλητές. Μερικοί από το ακροατήριο γέλασαν. Ενας κομμουνιστής τού επιτέθηκε, φωνάζοντας οργισμένος: «Εκμεταλλευτή της εργατικής τάξης, καπιταλιστή!». Ατάραχος ο νεαρός άνδρας,άρπαξε ενστικτωδώς την ευκαιρία που αναζητούσε.

Απευθύνθηκε με κοφτή αλλά σταθερή φωνή προς τους επικριτές του και είπε: «Θα παρακαλούσα τον κύριο που με αποκάλεσε δίχως ντροπή "εκμεταλλευτή και καπιταλιστή", να έλθει στην έδρα και να αδειάσει το πορτοφόλι του. Τότε θα δούμε ποιος από τους δύο μας έχει τα περισσότερα χρήματα». Ολοκληρώνοντας την ομιλία του έβγαλε το πορτοφόλι του και άδειασε τα λιγοστά κέρματα που είχε στην έδρα. Ο κόσμος γέλασε, αλλά χάρισε τη συμπάθεια του στον νεαρό. Έτσι άρχισε η πολιτική διαδρομή του Γιόζεφ Γκαίμπελς, του «εγκεφάλου» του Γ' Ράιχ.








Μετά από μια σύντομη περίοδο ένταξης στην "αριστερή" πτέρυγα του Ναζιστικού Κόμματος, ο Γκαίμπελς προσεταιρίστηκε από τον -όπως τον κατηγορούσε μέχρι τότε- "μικροαστό" Χίτλερ που αναγνώρισε το ταλέντο του ως "προπαγανδιστή" και έσπευσε να τον αξιοποιήσει. Ανέβηκε ταχύτατα στην κομματική ιεραρχία. Ένα απο τα τότε στελέχη του κόμματος διηγείται : Στο δρόμο για μια ομιλία σε μια συγκέντρωση με ρώτησε: - Σε τι είδους κοινό θα μιλήσω, ποιον "δίσκο" να τοποθετήσω; Τον εθνικό, τον κοινωνικό ή τον συναισθηματικό; Μας κοίταξε επιβλητικά και χαμογελώντας είπε: "Τους έχω όλους στο τσεπάκι μου"».

Η μέθοδος του Γκαίμπελς ήταν η πρόκληση και η κατοπινή παρουσίαση του NSDAP ως κινήματος μαρτύρων. Έτσι π.χ. όταν απαγορεύτηκε το τοπικό NSDAP από τον επικεφαλής της Αστυνομίας του Βερολίνου, επειδή ένας ιερέας δέχθηκε άγριο ξυλοδαρμό από άνδρες της SA στις 4 Μαΐου 1927, ο Γκαίμπελς φρόντισε να βρεθεί τις επόμενες μέρες σε αρκετά πρωτοσέλιδα εφημερίδων, όπου παρουσίασε το εθνικοσοσιαλιστικό κίνημα ως θύμα της κρατικής αυθαιρεσίας. Αφού κατόπιν ίδρυσε λέσχες σε όλη την πόλη, καταστρατηγώντας με τον τρόπο αυτό την απαγόρευση της οργάνωσης, του αφαιρέθηκε η ελευθερία λόγου στον χώρο του Βερολίνου.

Ο Γκαίμπελς εκμεταλλεύτηκε και πάλι την ευκαιρία να παρουσιάσει τον εαυτό του θύμα: στην κομματική εφημερίδα "Völkischer Beobachter" (Λαϊκός Παρατηρητής) δημοσιεύτηκε φωτογραφία του που τον έδειχνε σε δεσμά. Επίσης το διάστημα εκείνο ξεκίνησε μια δημαγωγική εκστρατεία κατά του Εβραίου προϊστάμενου της αστυνομίας του Βερολίνου Μπέρνχαρντ Βάις. Ο Βάις αποτελούσε ιδανικό στόχο για την ναζιστική προπαγάνδα: ήταν πολίτης εβραϊκής καταγωγής και εκπρόσωπος της μισητής Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, «αντιπρόσωπος του συστήματος» όπως τον έλεγε ο Γκαίμπελς.

Τόν Ιούλιο του ίδιου χρόνου κυκλοφόρησε για πρώτη φορά η νεοϊδρυθείσα εφημερίδα του, "Der Angriff" (Η Επίθεση), αφού πριν οργάνωσε και πραγματοποίησε αποτελεσματική διαφημιστική εκστρατεία. Την σχεδίασε με πρότυπο τις αριστερές εργατικές εφημερίδες και την χρησιμοποιούσε κυρίως για επιθέσεις κατά των «εκμεταλλευτών». Όταν στις 29 Οκτωβρίου 1927 του χορηγήθηκε πάλι η ελευθερία λόγου, η εφημερίδα έγινε φερέφωνό του. Στην πρώτη σελίδα κάθε έκδοσης ήταν αυτός που συνέγραφε το κύριο άρθρο με σκοπό πάντα να συκοφαντήσει και να δυσφημήσει πολιτικούς αντιπάλους. Ο αρχηγός των SS Χάινριχ Χίμλερ είχε κάποτε πει για τον Γκαίμπελς: «Δώστε σε αυτόν τον άνθρωπο ένα μικρόφωνο ή έναν καλό στυλογράφο και θα κάνει τους εβραίους να αυτοκτονήσουν από ενοχές».

Στις 27 Απριλίου 1930 ορίστηκε από τον Χίτλερ ως επικεφαλής της Προπαγάνδας του Ράιχ (Reichspropagandaleiter), αρμόδιος, δηλαδή, του NSDAP για τον Τύπο, τις κινηματογραφικές ταινίες, τη Ραδιοφωνία και την Εθνική Παιδεία. Άρχισε να διοργανώνει τις γνωστές του μαζικές εκδηλώσεις, στα πλαίσια των οποίων, σαν ομιλητής, συνοδευόταν στην αίθουσα από φρουρούς και σημαιοφόρους. Επειδή ήταν αδύνατο να μιλήσει ο ίδιος σε όλες τις εκδηλώσεις, δημιούργησε τμήμα ομιλητών, οι οποίοι ελάμβαναν ακριβείς οδηγίες και βρίσκονταν πάντα υπό αυστηρή παρακολούθηση κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων στις οποίες αντιπροσώπευαν τον Γκαίμπελς.

Εκτός από την Προπαγάνδα, προώθησε και οργάνωσε την τρομοκρατία μέσω της παραστρατιωτικής οργάνωσης των SA. Σε άρθρα του εμφάνιζε τους άνδρες της SA ως ήρωες. Ειδικά ο θάνατος του 23χρονου SA Χορστ Βέσελ (Horst Wessel) αποτέλεσε ευκαιρία για τον Γκαίμπελς να πλάσει έναν «ήρωα μέσα από τον λαό». Οργάνωσε μια πομπώδη κηδεία και στην κατοπινή του ομιλία δημιούργησε τον μύθο του «ήρωα και μάρτυρα του Τρίτου Ράιχ» Χορστ Βέσελ, ο οποίος στην πραγματικότητα πυροβολήθηκε από τον Άλμπρεχτ Χέλερ (Albrecht Höhler), τον παλαιότερο προστάτη της αρραβωνιαστικιάς του Έρνα Γιένικε (Erna Jänicke), μιας πρώην πόρνης.Ο Γκαίμπελς, ικανός να ξεσηκώνει και να οδηγεί τις μάζες, περιφρονούσε πάντα τους ακροατές του και έμενε έκπληκτος με το πόσο απλά μπορούσε να ασκηθεί έντονη επιρροή στους ανθρώπους γενικώς.

Ο ίδιος απέδειξε πολλές φορές αυτή τη δυνατότητα αφού ήταν, σύμφωνα με καταθέσεις στη δίκη της Νυρεμβέργης, ο εμπνευστής της προβοκάτσιας της πυρκαγιάς του Ραιχσταγκτ το 1933 και του αιματηρού αντιεβραικού πογκρόμ της "Νύχτας των Κρυστάλλων" το 1938. Εξάλλου ήταν ο εισηγητής της "απο-εβραιοποιήσης" των τριών μεγαλύτερων πόλεων της Γερμανίας και φανατικός υποστηρικτής της "τελικής λύσης" του εβραικού ζητήματος για την οποιά μονίμως διαμαρτυρόταν ότι καθυστερούσε.

Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα οτη Γερμανία τον Απρίλιο του 1932, ο καγκελάριος Μπρούνινγκ αρνήθηκε την πρόσκληση του Γκαίμπελς για μια δημόσια ανοικτή αναμέτρηση. Ο προπαγανδιστής του NSDAP δεν πτοήθηκε. Προμηθεύτηκε τον τελευταίο προεκλογικό λόγο του Μπρούνινγκ σε δίσκο βινυλίου και τον άφησε να ακουστεί σε μια μεγάλη συγκέντρωση οπαδών του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος στο Βερολίνο. Εχοντας ως στόχο την επιβολή της θέλησης του στις μάζες και χρησιμοποιώντας τη ρητορική του δεινότητα, διέκοπτε την ομιλία του αντιπάλου του στο βινύλιο και έδινε τις κατάλληλες απαντήσεις. Το κοινό ξεφώνιζε από ενθουσιασμό. Λίγο αργότερα έγραφε ο Γκαίμπελς στο ημερολόγιο του: «Ηταν μια φοβερή επιτυχία. Μερικοί από τους επιχειρηματίες οπαδούς μας ενθουσιάστηκαν τόσο που συγκέντρωσαν αυθόρμητα το ποσό των 100.000 μάρκων για τον προεκλογικό μας αγώνα».












Ο Πολιτισμός της Προπαγάνδας



Τον Σεπτέμβριο του 1933 ο Γκαίμπελς τέθηκε επίσης επικεφαλής του καινούργιου Επιμελητηρίου του Ράιχ για τον Πολιτισμό, που ήταν οργανωμένο σε επτά τμήματα: Τύπου, ραδιοφώνου, λογοτεχνίας, μουσικής, θεάτρου, οπτικών τεχνών και κινηματογράφου. 0 Τύπος βρισκόταν πλέον υπό την αμείλικτη λογοκρισία του καθεστώτος. Στην ουσία, βέβαια, ποτέ δεν υπήρχε ελευθεροτυπία στη Γερμανία. Υπήρχαν δημοσιογραφικά μεγάλα τραστ που είχαν υπό την επιρροή τους μέχρι και 30 έντυπα. Ο μοναρχικός Χούγκενμπεργκ λ.χ. έλεγχε το 40% του Τύπου. Εξέδιδε από κομμουνιστικά μέχρι ακροδεξιά έντυπα. Από εδώ και πέρα τα πάντα θα ήταν υπό τον έλεγχο του κράτους. Όπως είπε ένας Γερμανός ιστορικός, ο Ράιχελ, «σε μεγάλο βαθμό ο εθνικοσοσιαλισμός -ίσως περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σύστημα κυριαρχίας στη σύγχρονη εποχή προσπάθησε να ορισθεί και να νομιμοποιηθεί μέσω της τέχνης και της μαζικής του κουλτούρας. Δεν ήταν τα οικονομικά επιτεύγματα αλλά οι "μεγάλες πολιτιστικές τομές του".

Ο νέος υπουργός Προπαγάνδας και Λαϊκής Διαφώτισης ήταν ο εκπρόσωπος των πιο ριζοσπαστικών ιδεολογικών στοιχείων του εθνικοσοσιαλισμού. Για τον Γκαίμπελς ο όρος «προπαγάνδα» δεν είχε αρνητική σημασία, αλλά αφορούσε «την τέχνη να αντιλαμβάνεται κανείς την ψυχή ενός λαού και να επικοινωνεί με τα λαϊκά στρώματα με κατανοητή ορολογία και εκφράσεις». Η ανάληψη του πολιτικού ελέγχου όλων των μέσων ενημέρωσης, δηλαδή του ραδιοφώνου, του Τύπου, του κινηματογράφου καθώς και των πολιτιστικών δραστηριοτήτων «θωράκισε» το καθεστώς.

Το ραδιοφωνικό δίκτυο πριν από την άνοδο των εθνικοσοσιαλιστών στην εξουσία ανήκε στο κράτος. Την εποχή της Βαϊμάρης οι Σοσιαλοδημοκράτες είχαν απαγορεύσει αυστηρά τη χρήση του από το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα, το 1933 όμως οι εθνικοσοσιαλιστές, και ιδιαίτερα ο Γκαίμπελς, θα αναδείκνυαν στο έπακρο τη λειτουργικότητα του για τη στήριξη του νέου καθεστώτος. Με αρχικό κρατικό κεφάλαιο διατέθηκαν στην αγορά απλοί ραδιοφωνικοί δέκτες σε χαμηλή τιμή, που σύντομα αποκτήθηκαν από ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.

Σταδιακά το κράτος έπρεπε να ενσωματωθεί στο κόμμα και η προπαγάνδα ήταν η βασική στρατηγική του Γκαίμπελς. Στις 13 Απριλίου 1933, με πρωτοβουλία της Γενικής συνομοσπονδίας Γερμανών φοιτητών τοιχοκολλήθηκε μια αφίσα σ' ολόκληρο το Βερολίνο με τον τίτλο «Ενάντια στο μη γερμανικό πνεύμα». Πίσω από αυτή την πρωτοβουλία κρυβόταν ο Γιόζεφ Γκαίμπελς. Αφορούσε την καταστροφή όλων των "αντιγερμανικών βιβλίων" σε δημόσιες τελετές και τον εξοστρακισμό του "μη γερμανικού πνεύματος" από τις δημόσιες βιβλιοθήκες.

Στις 10 Μαίου 1933 στήθηκε το σκηνικό για την καταστροφή των απαγορευμένων βιβλίων. 20.000 τόμοι κάηκαν τότε στην πλατεία της Οπερας του Βερολίνου, ανάμεσα τους έργα των Μαρξ, Φρόυντ, Χάινριχ Μαν κ.ά. Η τελετή της πυράς θύμιζε εξιλαστήρια θυσία. Οι εθνικοσοσιαλιστές φοιτητές κρατούσαν πυρσούς και ήταν ντυμένοι με την επίσημη ενδυμασία του σωματείου τους. Ο Γκαίμπελς είχε κάθε λόγο να είναι χαρούμενος. Οι «ιερείς» του επιτελούσαν τη συμβολική πράξη, ενώ το πλήθος συμμετείχε στη δράση με ομαδικά ξεφωνητά όπως σε μια θρησκευτική τελετή. Η νύχτα έκανε ακόμη πιο έντονο το συναίσθημα της θρησκευτικότητας και της γοητείας της στιγμής. Εκείνη τη στιγμή, σύμφωνα με τον δαιμόνιο υπουργό, η δράση νικούσε την αντίδραση, ο εθνικοσοσιαλισμός τον μαρξισμό, ο ιδεαλισμός τον υλισμό, ο υπεράνθρωπος τον υπάνθρωπο.

Η καύση των βιβλίων οργανώθηκε από την πνευματική ελίτ (φοιτητές και καθηγητές πανεπιστημίων) και όχι από τα SA, συνεπώς συνιστούσε μια συνειδητή στάση «αντιδιανοουμενιστικού ριζοσπαστισμού». Επιδίωξη του ήταν η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης νέας αισθητικής, που θα ένωνε το πολιτικό σώμα και την καθημερινή αντίληψη περί κάλλους και κοινωνικής ωφέλειας. Η αισθητική ως πολιτική ενέργεια και η πολιτική ως αισθητική πράξη ήταν ένα από τα βασικά συνθήματα του εθνικοσοσιαλισμού.




Ο Γερμανικός Κινηματογράφος




Η ανάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ τον Ιανουάριο του 1933 σηματοδότησε ένα νέο, διαφορετικό, πολιτικό κλίμα στον γερμανικό κινηματογράφο. Ο νέος υπουργός Προπαγάνδας του Γ' Ράιχ έδωσε το στίγμα του νέου καθεστώτος: «Ο γερμανικός κινηματογράφος πρέπει να καταλάβει ότι η κρίση που περνάει δεν είναι κρίση υλική αλλά πνευματική, και ότι αυτή &α εξακολουθήσει να έχει αυτό τον χαρακτήρα αν δεν βρει το Θάρρος να πραγματοποιήσει ριζικές αλλαγές. Πρέπει, χωρίς καθυστέρηση, να ελευθερώσουμε τον κινηματογράφο από τους Εβραίους και από αυτούς που τον επηρεάζουν».

Η θέση αυτή πολύ σύντομα έγινε πράξη. Δεκάδες ηθοποιοί, καλλιτέχνες και συγγραφείς, ασφυκτιώντας κάτω από τις νέες συνθήκες, εγκατέλειψαν τη Γερμανία και κατέφυγαν στο εξωτερικό. Οι ηθοποιοί Μάρλεν Ντήντριχ και Μπριγκίτε Χελμ, ο σκηνοθέτης Φριτς Λανγκ, οι συγγραφείς Τόμας Μαν και Στέφαν Τσβάιχ και πολλοί ακόμη αντιχιτλερικοί εκπατρίσθηκαν και αναζήτησαν ένα νέο ξεκίνημα στην Ευρώπη και τις Η.Π.Α. Παράλληλα, στη Γερμανία ετίθεντο οι βάσεις για τη δημιουργία του νέου γερμανικού κινηματογράφου.

Στις 14 Ιουλίου 1933 ιδρύθηκε το Κινηματογραφικό Επιμελητήριο του Ράιχ (Reichs filmKammer), με στόχο να μην επιτρέψει «στους ασυνείδητους σκηνοθέτες να υποβιβάσουν το καλλιτεχνικό επίπεδο του γερμανικού λαού». Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο ήταν ο απόλυτος έλεγχος της γερμανικής κινηματογραφικής παραγωγής από το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα και το Υπουργείο Προπαγάνδας. Ο γερμανικός κινηματογράφος προώθησε ιδιαίτερα τον αντικομμουνισμό μέσα από τις ταινίες του και οι λογοκριτές του ήλεγχαν τα πάντα: άρθρα εφημερίδων και περιοδικών, κινηματογραφικές ταινίες και ντοκιμαντέρ, ραδιοφωνικές εκπομπές κλπ. Για τον Γερμανό υπουργό Προπαγάνδας ο κινηματογράφος αποτελούσε τον επικοινωνιακό δίαυλο μέσα από τον οποίο οι μάζες όφειλαν να λαμβάνουν τα μηνύματα του καθεστώτος.

Μεταξύ του 1933 και του 1944 στο Γ' Ράιχ παρήχθησαν περισσότερες ταινίες από όσες στο Χόλιγουντ την ίδια εποχή. Αξεπέραστο έργο προπαγάνδας θεωρείται σήμερα η πιο αντισημιτική ταινία όλων των εποχών, με τίτλο «Ο αιώνιος Εβραίος» («Der ewige Jude»), τα γυρίσματα της οποίας ολοκληρώθηκαν το 1940. Πρόκειται για ένα δημιούργημα του Γκαίμπελς, ταινία-σταθμό, η δημόσια προβολή της οποίας απαγορεύεται μέχρι σήμερα. Στη Γερμανία επιτρέπεται να προβάλλεται μόνο σε ειδικά επιλεγμένο ακροατήριο και αποκλειστικά για επιστημονικούς σκοπούς. Η ταινία αρχίζει με μια περιήγηση στο γκέτο της Βαρσοβίας (τα σχετικά πλάνα γυρίστηκαν αμέσως μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία).

Η κάμερα δείχνει σκηνές από το εσωτερικό κατοικιών των Εβραίων. Τα δωμάτια είναι άθλια και ακατάστατα, τα παράθυρα βρώμικα. Στους δρόμους ο θεατής βλέπει Εβραίους να στέκονται, να φλυαρούν, να εμπορεύονται. Στη συνέχεια, γίνεται μια αναδρομή στην καταγωγή των Εβραίων και την ένταξη τους στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Αναφέρονται στίχοι από το Ταλμούδ και αποκαλύπτεται πως οι Εβραίοι μετά την Αναγέννηση κατέκλυσαν την Ευρώπη και κυριάρχησαν οικονομικά, χωρίς οι λαοί της να το αντιληφθούν εγκαίρως. Ως απόδειξη προβάλλεται ένα απόσπασμα αμερικανικής ταινίας που παρουσιάζει τη δημιουργία και την επέκταση του εβραϊκού τραπεζικού οίκου των Ρότσιλντ. Στην τελευταία σκηνή της ταινίας παρουσιάζονται εμετικές εικόνες σφαγής ζώων από Εβραίους «χασάπηδες». Η κάμερα δείχνει κοντινά πλάνα, «σκοτεινά», «ύπουλα» πρόσωπα, και το χαμόγελο του «αιώνιου Εβραίου» που απολαμβάνει το αίμα και τη σφαγή. Στο τέλος επέρχεται η κάθαρση και οι θεατές λυτρώνονται με τη γερμανική τάξη και καθαρότητα, χαρούμενοι διότι δεν ανήκουν σ' αυτό τον βρώμικο και μοχθηρό λαό και ευτυχισμένοι με τον θρίαμβο του εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία.



"Η τέχνη πρέπει να είναι προπαγάνδα επειδή και η προπαγάνδα είναι τέχνη"



Κατά τη διάρκεια της θεατρικής εβδομάδας, που οργανώθηκε στο Αμβούργο από τις 16 μέχρι τις 23 Ιουνίου 1935, ο Γκαίμπελς εκφώνησε έναν λόγο πάνω στους καλλιτεχνικούς στόχους του Γ' Ράιχ. Αφού καταδίκασε τον ατομικισμό, υπογράμμισε πως ο εθνικοσοσιαλισμός απαιτούσε μια Τέχνη ζωντανή, δεμένη με τη λαϊκή ψυχή. Εντούτοις διαμαρτυρήθηκε ενάντια σε εκείνους που υποβίβαζαν την Τέχνη σε μια άλλη προπαγανδιστική λειτουργία. Πρώτα πρώτα επειδή η προπαγάνδα, έτσι όπως την εννοούσε εκείνος, ήταν από μόνη της μια ολόκληρη τέχνη :

«θα γινόταν το κίνημα μας χωρίς προπαγάνδα; Και τι θ' απογινόταν το κράτος μας, αν, και σήμερα ακόμα, μια πραγματική δημιουργική προπαγάνδα δεν του έδινε το πνευματικό του πρόσωπο; Μήπως και η Τέχνη δεν αποτελεί μια έκφραση αυτής της μορφοποιητικής ικανότητας; Μήπως υποβιβάζουμετην τέχνη όταν τη βάζουμε στο ίδιο επίπεδο με την ευγενή επιστήμη της λαϊκής ψυχολογίας, εκείνη που έσωσε πρώτη το Ράιχ από την άβυσσο; Σε μια εποχή μιζέριας σαν τη δική μας δεν μπορούμε να βοηθήσουμε τον λαό μας μόνο με θεωρίες. Πρέπει να του προσφέρουμε τις πρακτικές δυνατότητες ν' αρχίσει μια καινούργια ζωή. Κι αυτό ακριβώς κάνουμε όλοι εμείς που μοχθούμε καθημερινά για να λύσουμε αυτά τα θέματα...».

Ο Γκαίμπελς είχε αναγκαστεί να λογοκρίνει ορισμένους δημιουργούς, όπως ο συνθέτης Πάουλ Χίντεμιτ, παρά το ότι ο ίδιος ήταν οπαδός της σύγχρονης τέχνης και μουσικής, υπακούοντας στις εντολές του Χίτλερ, ο οποίος απεχθανόταν τη μουσική του. Παρόλ' αυτά, ο Γκαίμπελς άφησε σχετική ελευθερία σε ορισμένες κινηματογραφικές παραγωγές (κυρίως κωμωδίες), αναγνωρίζοντας ότι ο απλός πολίτης είχε ανάγκη να "ξεφεύγει" από την καθημερινότητα και τον κατακλυσμό προπαγανδιστικού υλικού που δεχόταν. Βοηθήθηκε σε αυτό από το γεγονός ότι στον Χίτλερ άρεσε πολύ ο Μίκυ Μάους.








Ο Πόλεμος




Ο «Μεγάλος Ψεύτης», όπως τον ονόμασαν οι Βρετανοί, είπε λιγότερα ψέματα απ` ότι του καταλογίζει ο μύθος γύρω από το όνομά του -- το μεγαλύτερο όπλο του Γκέμπελς ήταν ότι παραδεχόταν μεγάλο κομμάτι της αλήθειας: τις ήττες, τα όποια προβλήματα κατά καιρούς εμφανίζονταν στην παραγωγή. Πολλές φορές ήταν ο πρώτος που ανακοίνωνε τις καταστροφές. Δεν απέκρυπτε αυτό που γνώριζε ότι όλοι θα καταλάβαιναν αργά ή γρήγορα. Το χρησιμοποιούσε με μαεστρία για να δημιουργήσει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ως το 1942 η δουλειά του ως υπουργού Προπαγάνδας ήταν μάλλον εύκολη. Οι νίκες δεν χρειάζονται ιδιαίτερο κόπο για να μετατραπούν σε μέσα χειραγώγησης και να κρατήσουν ψηλά το ηθικό ενός λαού. Το μέγιστο των δυνατοτήτων του ο Γκαίμπελς το χρειάστηκε μετά το 1942, όταν άρχισαν οι ήττες. Καθώς ο Χίτλερ αραίωσε τις ραδιοφωνικές ομιλίες του, ο Γκαίμπελς ανέλαβε να αναπληρώσει το κενό.

Ο λόγος του περί Ολικού Πολέμου (Der Totalkrieg), του «πιο σύντομου πολέμου», τον οποίο εκφώνησε με την κατάρρευση του ανατολικού μετώπου, στις 18 Φεβρουαρίου του 1943, στο στάδιο του Βερολίνου και μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο σε όλη τη χώρα, θεωρείται από τις πιο χαρακτηριστικές ομιλίες του. Το καλοκαίρι του 1944 ο Γκέμπελς αναλαμβάνει τη θέση του Πληρεξούσιου του Ράιχ για την Κινητοποίηση του Ολικού Πολέμου.Παράλληλα, άφηνε προσεκτικά να «διαρρέουν» πληροφορίες για τα «μυστικά» υπερόπλα των Ναζί, που σίγουρα θα έσωζαν ως από μηχανής θεός τα στρατεύματά τους, τροφοδοτώντας θάρρος μέσω της προπαγάνδας ένα λαό που πολύ αργά θα μάθαινε τι ακριβώς συνέβαινε.






Η Οικογένεια Γκαίμπελς






Ένα "Βαγκνερικό" τέλος.



Ο τελευταίος λόγος του θα εκφωνηθεί στις 30 Απριλίου. Είχε πάρει την απόφαση να αρνηθεί την εντολή του Χίτλερ να αναλάβει καγκελάριος μετά την αυτοκτονία του και να τον ακολουθήσει στο θάνατο, δολοφονώντας μαζί με την γυναίκα του και τα έξι ανήλικα παιδιά του. Όταν ο γιατρός προσπάθησε να τον πείσει να στείλει τα παιδιά σε νοσοκομείο μέσω του ερυθρού σταυρού πήρε την εξής απάντηση: " Αυτό είναι αδύνατον. Είναι τα παιδιά του Γκαίμπελς". Στη συνέχεια μαζί με τη γυναίκα του τα δολοφόνησε με δηλητήριο ενώ κοιμόντουσαν και μετά αυτοκτόνησαν και οι δύο. Οι εντολές ήταν καούν τα πτώματα ώστε να μην τα βρουν οι Σοβιετικοί. Όμως αυτή τη φορά η "σκηνοθεσία" δεν πήγε τόσο καλά. Καθώς δεν υπήρχε αρκετή βενζίνη στο καταφύγιο τα πτώματα έμειναν αναγνωρίσιμα. Σύμφωνα με μαρτυρίες των Σοβιετικών τουλάχιστον ένα από τα παιδιά έφερε μελανιές που σημαίνει ότι πάλεψε για τη ζωή του μέχρι τέλους.



Η διαρκής επιστροφή του "Γκαιμπελισμού"



Πίσω από την βιτρίνα της κατακραυγής για τα εγκλήματα του Φασισμού οι επικοινωνιακές μέθοδοι του Γκαίμπελς επιβίωσαν και αναπτύχθηκαν από τους νικητές του δυτικού κόσμου. Παρόμοιες μέθοδοι "προπαγάνδας" είχαν εξάλλου υιοθετηθεί και από τους συμμάχους στη διάρκεια του πολέμου. Αμέσως μετά την ήττα των Ναζί στην Αμερική αναπτύχθηκε ένας παρόμοιος μηχανισμός "προπαγάνδας" βασισμένος ακριβώς στην "μέθοδο" του Γκαίμπελς: Τερατόμορφες εικόνες που στοχοποιούσαν επίμονα συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, καλλιέργεια αισθήματος κινδύνου και ανασφάλειας, διαρκής επίκληση στο συναίσθημα μέσα από κοφτά, αποφασιστικά, σύντομα και κατανοητά μηνύματα που "διέγειραν" της αισθήσεις και την εικόνα του "εχθρού". Στή θέση των εβραίων βρισκόταν τώρα ο "Κομμουνιστικός Κίνδυνος". Ο Μακαρθισμός έκανε μάλιστα εκτεταμένη χρήση ακριβώς του ίδιου μέσου που πρώτος ο Γκαίμπελς είχε αναδείξει σαν μέσο προπαγάνδας: του ραδιοφώνου. Αυτές οι μέθοδοι παρέμειναν κυρίαρχες σε όλη την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Το άλλο μέσο που είχε αναδείξει ο Γκαίμπελς, ο κινηματογράφος τελειοποιήθηκε (και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο) από το Χόλυγουντ.

Η εξάπλωση των ΜΜΕ με τα σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα (και ιδιαίτερα την τηλεόραση) άνοιξε νέα πεδία στην "προπαγάνδα". Κάτω από ένα διαφορετικό μοντέλο οικονομικής και πολιτικής διαχείρισης από το φασιστικό, οι κομμουνιστές και -μετά την κατάρρευση του υπαρκτού-οι "ισλαμιστές τρομοκράτες" έγιναν διαδοχικά τα υποκείμενα αντίστοιχων πρακτικών. Στην περίοδο της άγριας νεοφιλελεύθερης επέλασης σε όλες καπιταλιστικές χώρες αντίστοιχη αντιμετώπιση είχε και το εργατικό κίνημα με τις αιώνιες κατηγορίες της "διαφθοράς", της "οκνηρίας", της "έλλειψης πατριωτισμού" κλπ που μαζικά χρησιμοποίησε ο Γκαίμπελς στην εποχή του. Η νομιμοποίηση ενός πολιτικού και οικονομικού καθεστώτος μέσω της "μαζικής κουλτούρας", που πρώτος εμπνεύστηκε ο Ναζισμός (με τον Γκαίμπελς κύριο εκφραστή) έφτασε σε ασύλληπτα επίπεδα στις σύγχρονες "τηλεποτικές δημοκρατίες".

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά φυσικά δεν έμειναν μόνο στην "επίσημη" επικοινωνιακή πολιτική των κρατικών μηχανισμών αλλά ενσωματώθηκαν συνολικά από την κοινωνία του θεάματος. Η συνεχιζόμενη προβολή-επανάληψη του ίδιου μηνύματος, η στέρηση του από κάθε ευρύτερο περιεχόμενο ώστε να μπορεί να καταναλωθεί χωρίς να δημιουργεί ερωτήματα, η αντιπαραβολή του με τον "άλλο", η στόχευση σε συναισθήματα με λογικοφανή ρητορική και πολλές άλλες πλευρές που ανέπτυξε η Γκαιμπελική προπαγάνδα είναι σήμερα αναπόσπαστο τμήμα κάθε μέσου επικοινωνίας, κάθε τμήματος μάνατζμεντ, κάθε γραφείου κυβερνητικού γραφείου τύπου, προσαρμοσμένου βέβαια στις εκάστοτε ανάγκες και δυνατότητες.

Ακόμα και πιο σκοτεινή πλευρά του "Γκαιμπελισμού", αυτή της συκοφαντίας και της σπίλωσης δια μέσου κατασκευής και διάδοσης φημών απασχολεί σήμερα ένα ολόκληρο τμήμα της βιομηχανίας των ΜΜΕ που λειτουργούν και σαν μοχλοί εκβιασμού και συναλλαγών με την εξουσία ενώ είναι χρόνια πρακτική και των κατασταλτικών μηχανισμών με τους οποίους διαπλέκονται (όπως στην εμπλοκή της Σκότλαντ Γιάρντ στην πρόσφατη υπόθεση Μέρντοχ). Την ίδια στιγμή χρησιμοποιείται πάντα σε συνθήκες ανόδου του εργατικού κινήματος με τις γνωστές κατηγορίες περί "βίας", "προπηλακισμού" και της ταυτόχρονης θυματοποιήσης των θυτών (πολιτικοί, εργοδότες, μέλη των κατασταλτικών μηχανισμών που εμφανίζονται -κατά τη γνωστή Γκαιμπελική τακτική- ως θύματα") και την συκοφαντία αγωνιστών και συλλογικοτήτων. Όσο για τις γνωστές φράσεις-αρχές του Γκαίμπελς "συκοφάντησε-συκοφάντησε κάτι θα μείνει" και "όσο πιο μεγάλο είναι ένα ψέμα τόσο πιο πιθανό είναι να γίνει πιστευτό" αυτές είναι τυπική, καθημερινή πρακτική των σύγχρονων ΜΜΕ.

Την επόμενη φορά που κάποιος λοιπόν σας κατηγορήσει ότι η κατηγορία του "Γκαιμπελισμού" είναι "εμμονή των αριστερών" και ότι τώρα έχουμε "δημοκρατία" ίσως θα πρέπει να θυμίσουμε ότι οι σύγχρονοι "οργανικοί διανοούμενοι" του Καπιταλισμού χρωστάνε στον Γκαίμπελς πολλές από τις γνώσεις που διδάσκονται και εφαρμόζουν. Παραφράζοντας τον Κέυνς που είχε πεί ότι αυτοί που πιστεύουν ότι είναι τελείως ελεύθεροι απο την οικονομική θεωρία είναι συνήθως δέσμιοι κάποιου οικονομολόγου που έχει πεθάνει, έτσι και όσοι "δημοκράτες" κυνηγοί των εργατών, των δημοσίων υπαλλήλων, των μεταναστών, πιστεύουν ότι είναι απαλλαγμένοι από τον Φασισμό, είναι απλά δέσμιοι κάποιας πρακτικής που ο Γκαίμπέλς ανέπτυξε στην εποχή του.

Ο Γκαίμπελς λίγες μέρες πριν από το θάνατό του είχε δηλώσει: «Θα περάσουμε στην Ιστορία, είτε ως οι μεγαλύτεροι κυβερνήτες όλων των εποχών είτε ως οι μεγαλύτεροι εγκληματίες». Γνώριζε τα αποτελέσματα που θα έφερνε η προπαγάνδα του και την σημασία του μυνήματος που θα έμενε μέτα απο αυτήν. Αυτό που δεν μπορούσε να γνωρίζει είναι ότι οι αστοί κατηγοροί του θα συνέχιζαν το έργο του με τον ίδιο ζήλο............



Πηγές: Γιόζεφ Γκέμπελς-Εγληματίας Πολέμου (το Βήμα 4/8/2002), Γκαίμπελς-Ο Μάγος της Προπαγάνδας/ εκδόσεις Περισκόπιο, Η Ιστορία του Φασισμού-Στανλει Πειν/ εκδόσεις Φιλίστωρ, Χίτλερ-Ian Kersaw/εκδόσεις Scripta, O Χίτλερ της ιστορίας-John Lukacs/ εκδόσεις Εναλιος.

Πηγή: Praxis (Κείμενο της Συντακτικής Επιτροπής)