Sergio Bologna - Σοσιαλδημοκρατία, Ευρωκομμουνισμός και καταπίεση

Από το Praxis

Κείμενο που λάβαμε απο τον μεταφραστή. Τον ευχαριστούμε για την αποστολή

«Σοσιαλδημοκρατία, Ευρωκομμουνισμός και καταπίεση»

του Sergio Bologna, απόσπασμα από την μπροσούρα με τίτλο «Ιταλία 1977-1978, Ζώντας με έναν Σεισμό», η οποία δημοσιεύθηκε στα Quaderni Rossi.

Κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα, η Σοσιαλδημοκρατία ήταν το κύριο κανάλι, μέσα από το οποίο εξεφράσθησαν οι στόχοι και οι διεκδικήσεις της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης. Πολλές φορές η σοσιαλδημοκρατία κατέστη έναν κανάλι για μεταρρυθμίσεις και πρόοδο, αλλά το βασικό είναι ότι σε περιόδους επαναστατικών κρίσεων (όπως σήμερα), η σοσιαλδημοκρατία επέδειξε έναν καθαρά αντεπαναστατικό ρόλο.

Σε αυτό το κεφάλαιο ισχυριζόμαστε ότι οι δύο βασικές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες έχουν εργατική αναφορά στην Δυτική Ευρώπη, η σοσιαλδημοκρατία και ο ευρωκομμουνισμός, μετατρέπονται από «σύμμαχοι» της εργατικής τάξης σε «εχθρούς», εφαρμόζοντας καταπιεστικές και αντιπρολεταριακές πολιτικές. Αυτό εμφανίζεται στην Αγγλία με την κυβέρνηση των Εργατικών και στην Ιταλία με το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Λίγο από την ιστορία

Ο Victor Serge στο έργο του «Ο πρώτος χρόνος της Ρώσικης Επανάστασης» περιγράφει το πώς στα 1918 όλη η Γερμανία παραδόθηκε στην εξουσία των Σόβιετ των εργατών και των στρατιωτών και το πώς εξαπλώθηκε σαν πυρκαγιά το επαναστατικό κίνημα. Η ακριβοϋπολογισμένη επιλογή της άρχουσας τάξης (των Χίντεμπουργκ, των Κρουπς και των Λουντεντορφ) ήταν να τεθούν επικεφαλής του κινήματος, προκειμένου να αποφύγουν να ανατραπούν από αυτό. Αυτό δεν ήταν απλά μια επιλογή μεταξύ κοινωνικής επανάστασης και επανόρθωσης της καθιερωμένης τάξης. Ήταν κάτι παραπάνω από αυτό. Οι Διεθνείς Δυνάμεις μέσω της Συνθήκης των Βερσαλλιών είχαν επιβάλει εξαθλιωτικούς όρους στην γερμανική εργατική τάξη, οι οποίοι στόχευαν στο να αποδιαρθρώσουν την γερμανική εργατική τάξη και να τσακίσουν τους επαναστατικούς της οργανισμούς, με βασικό στόχο να αποδεχθεί αρκετά χρόνια κακοπληρωμένης εργασίας προς όφελος των συμφερόντων των υπολοίπων διεθνών δυνάμεων.

Προκειμένου να πετύχει αυτήν την αποδιάρθρωση, η άρχουσα τάξη εστράφη στις οπορτουνιστικές μερίδες μέσα στο σοσιαλδημοκρατικό στρατόπεδο. Ο Έμπερτ και ο Σάιντεμαν προσκλήθηκαν στην κυβέρνηση, μαζί με τον Νοσκ και τον Μπάτσερ ως επικεφαλής της. Το καθήκον τους ήταν να επιλέξουν την κατάλληλη στιγμή χτυπήματος του κινήματος, η οποία ήλθε, όταν έφεραν τον στρατό ενάντια στην εξέγερση των εργατών στο Βερολίνο και δολοφόνησαν τον Λίμπκενχτ και την Λούξεμπουργκ, τους διαλεχτούς ηγέτες εκείνου του κινήματος. 

Ο Serge λέει για τον Έμπερτ και τον Σάιντεμαν ότι ήταν «σοσιαλιστές ηγέτες της απόλυτης ευπρέπειας, αλλά με επιρροή μέσα στις μάζες». Αυτές είναι οι δύο ειδικές ποιότητες, οι οποίες ξεσηκώνουν αναλογίες με το σήμερα και με μερικούς σύγχρονους «σφαγείς της επανάστασης», οι οποίοι είναι συγχρόνως «σοσιαλιστές ηγέτες της απόλυτης ευπρέπειας», και έχουν εξασφαλίσει την «επιρροή τους μέσα στις μάζες» μέσα από μια ποικιλία συμφωνιών με τους επίσημους αξιωματούχους και στελέχη του συνδικαλισμού. Αυτοί οι κύριοι προσφέρουν ανεκτίμητες υπηρεσίες στον διεθνή καπιταλισμό με το να αποδέχονται και να εφαρμόζουν την πολιτική λιτότητας ενάντια στην εργατική τάξη. Αυτοί επίσης μεταχειρίζονται της βίας εις βάρος των επαναστατικών δυνάμεων…. 

Μια νέα φάση για την Σοσιαλδημοκρατία - από τον ρεφορμισμό στην καταπίεση.

Το πρόσωπο της σοσιαλδημοκρατίας έχει αλλάξει άρδην τα τελευταία 5 χρόνια στην Ευρώπη, καθώς η ίδια η ταξική πάλη έχει αναπτυχθεί. Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε ως ακολούθως:

Στην Ευρώπη η καπιταλιστική κρίση του 1973 και εντεύθεν, εκδηλώθηκε ως απόρροια της δυναμικότητας της εργατικής τάξης μέσα στην παραγωγή την προηγούμενη περίοδο. Η κρίση είναι ένα αναγκαίο μέσο και εργαλείο για να καταστραφεί αυτή η δυναμικότητα. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αξιοποίησε τους αυστηρούς όρους δανεισμού του σε χώρες όπως η Αγγλία και η Ιταλία, ως ένα είδος «Συνθήκης Βερσαλλιών», προκειμένου να επανακτήσει τον έλεγχο της εργατικής τάξης μέσω μιας ραγδαίας πολιτικής λιτότητας. Ωστόσο μία λύση αλά Χιλή (εκρίζωση του εργατικού κινήματος) έχει καταστεί αδύνατη στην τρέχουσα περίοδο (λόγω αφενός της δύναμης της εργατικής τάξης και αφετέρου λόγω του ότι μία τέτοια λύση είναι γνωστό ότι περιορίζει την καπιταλιστική ανάπτυξη και θα χρησιμοποιηθεί μόνο ως ύστατη λύση). Ο μόνος τρόπος, με τον οποίο θα μπορούσε η κρίση να λειτουργήσει αποτελεσματικά εις βάρος της εργατικής τάξης είχε να κάνει με το να επιστρατεύσει το κεφάλαιο την αρωγή της σοσιαλδημοκρατίας (στην Αγγλία την κυβέρνηση των Εργατικών και τα συνδικάτα, ενωμένα σε μια ενδοταξική συμμαχία παρόμοια με αυτήν την πολεμικής και μεταπολεμικής περιόδου ανασυγκρότησης). 

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουμε ζήσει ήδη τέσσερα χρόνια σοσιαλδημοκρατίας μαζί με μέτρα λιτότητας. Η Δεξιά έχει εξωθηθεί στο παρασκήνιο της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Το επίκεντρο της σκηνής έχει τώρα καταληφθεί από τους σοσιαλδημοκράτες και τους συμμάχους τους, τα ευρωκομμουνιστικά κόμματα.

Το σημαντικό γεγονός είναι ότι παρόλο του η σοσιαλδημοκρατία έχει καταφέρει να περιορίσει τους αγώνες σε μισθολογικά ζητήματα, νέοι αγώνες, νέες μορφές συμπεριφοράς και νέες αντιθέσεις έχουν εμφανισθεί σε άλλες σφαίρες.

Μπορούμε να πούμε ότι παρόλη την κρίση, η σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη δεν έχει καταφέρει ακόμα να εκπληρώσει τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις για μια καπιταλιστική ανασυγκρότηση, δηλαδή μια επιστροφή στην παραγωγική εργασία και την εργασιακή πειθαρχία μέσα σε ολόκληρη την κοινωνία. Σε πολλές σφαίρες και εντός και εκτός εργασιακού χώρου νέες μορφές ανυπακοής, οργανωτικότητας και πάλης έχουν γεννηθεί και αντιτίθενται στο σοσιαλδημοκρατικό σχέδιο. Νέοι χώροι πάλης έχουν διανοιχθεί.

Γι’ αυτό και εντοπίζουμε σε μια νέα φάση την σοσιαλδημοκρατία, η οποία στοιχίζεται με αυτή την νέα φάση της αντίστασης. Η σοσιαλδημοκρατία δεν είναι πια ένας ρεφορμιστικός αντίπαλος που πρέπει να υπερνικηθεί με τους κατάλληλους πολιτικούς ελιγμούς, αλλά ένας ταξικός εχθρός, ο οποίος προτίθεται να καταστρέψει τις δυνάμεις που αντιστέκονται στην καπιταλιστική ανασυγκρότηση, προκειμένου να κατοχυρώσει μία «ειρηνική» και «σχεδιασμένη» επιστροφή σε μια «ομαλή» εκμετάλλευση.

….

Και τι γίνεται με τα ευρωκομμουνιστικά κόμματα;

Δεν είναι ακραίο να πούμε ότι σε τέτοιες καταστάσεις και στιγμές, η σοσιαλδημοκρατία γίνεται ο κύριος εχθρός, καθώς λειτουργεί ως ο προπομπός για το συνολικό σχέδιο ανασυγκρότησης του καπιταλισμού. Στην Αγγλία είναι τα συνδικάτα παρά τα διευθυντικά στελέχη, τα οποία συναινούν στις απολύσεις αγωνιστών από τα εργοστάσια (Μάρτιος 1978). Ωστόσο η ερώτηση είναι αν μπορούμε να συμπεριλάβουμε τα ευρωκομμουνιστικά κόμματα ως μέρος των αντεπαναστατικών δυνάμεων;

Προφανώς ο ευρωκομμουνισμός και η σοσιαλδημοκρατία προέρχονται από διαφορετικές ρίζες και διαθέτουν διαφορετική ιστορία. Αλλά όταν τα ευρωκομμουνιστικά κόμματα στην Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, πιέζουν για το σχηματισμό εθνικών κυβερνήσεων, τότε είναι σωστό, όπως θα δούμε παρακάτω, να πούμε ότι ανήκουν στο στρατόπεδο της αντεπανάστασης.

Από την μελέτη μας σε αυτή την μπροσούρα είναι καθαρό πως το Κομμουνιστικό Κόμμα στην Ιταλία ανήκει στην ίδια τάση, με την οποία τα «παραδοσιακά κόμματα της εργατικής τάξης» καλούνται να συνδράμουν την αστική τάξη, προκειμένου να φορτωθούν τα βάρη της καπιταλιστικής κρίσης στους εργάτες. Σε αυτό το φυλλάδιο περιγράψαμε το πώς το ΚΚΙ κινήθηκε ενάντια σε εκείνες τις επαναστατικές δυνάμεις, τις οποίες δεν μπορούσε να ελέγξει.

Το ΚΚΙ τώρα μετατρέπεται σε Κόμμα του Νόμου και της Τάξης. Δίνει υποστήριξη σε κάθε νέο μέτρο καταπιεστικής πολιτικής και περιστολής των πολιτικών ελευθεριών. Τώρα λέει ότι η λιτότητα είναι αναγκαίο βήμα προς τον δρόμο για τον σοσιαλισμό και ότι η εργατική τάξη γι’ αυτό το λόγο πρέπει να σφίξει το ζωνάρι. Έχει εγκαταλείψει την υπεράσπιση της εργασίας των εργατών και την προστασία τους μέσα στην αγορά εργασίας.

Η αντίσταση σε αυτό το ΚΚΙ είναι δύσκολο να μετρηθεί και να προσδιορισθεί, ωστόσο αναμφίβολα υπάρχει. Το κεντρικό ερώτημα για την άμεση περίοδο είναι το κατά πόσον αυτές οι δυνάμεις θα είναι ικανές consolidate την δύναμή τους μέσα σε οργανωμένες μορφές, κατά πόσο θα είναι ικανές να βαδίσουν και αυτήν την φάση της πάλης, καθ’ όσον το ΚΚΙ ξεκινά να αποκαλύπτει όλο και πιο ανοιχτά την καταπιεστική και αντιπρολεταριακή του φύση;

Μετάφραση από τα αγγλικά «πετροπόλεμος», υπογραμμίσεις του μεταφραστή.

ΥΓ: οποιαδήποτε ομοιότητα, παρομοιότητα ή αναλογία με πρόσωπα και καταστάσεις είναι εντελώς συμπτωματική και παρακαλείται ο αγαπητός αναγνώστης να μην τις λάβει υπ’ όψη για ευκταία κατά τα άλλα κυβερνητικά εγχειρήματα.