Σχόλιο πάνω στο "Μεταβιομηχανικές φαντασιώσεις και σύγχρονος καπιταλισμός"

Το άρθρο του Α.Καλοδούκα* είναι τροφή για σκέψη. Μάλιστα σε δύο κατευθύνσεις. Από την μία, στα συγγενή ρεύματα της ανάλυσης της "αποβιομηχάνισης" που αναζητούν "κάπου αλλού" το σύγχρονο επαναστατικό υποκείμενο. Μόνο που το κάπου αλλού, χωρίς να παίρνει υπόψιν του τη βάση της ανάπτυξης του σύγχρονου καπιταλιστικού κόσμου, "χάνει" από την οπτική του, την βασική παραγωγική λειτουργία που διατηρεί η εργατική δύναμη. Δεν απαρνείται την ύπαρξη της εργατικής παραγωγικής τάξης, αλλά υποβαθμίζει σε τέτοιο βαθμό το ρόλο της, που τελικά αυτό που απαρνείται δεν είναι η ύπαρξη της τάξης, αλλά της οικονομικής, παραγωγικής και αναπαραγωγικής, διάρθρωσης της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας. Τα στοιχεία που παραθέτει προς αυτή την κατεύθυνση ο Καλοδούκας είναι αποκαλυπτικά.

Από την άλλη, ο αρθρογράφος σχολιάζει: 

"Πολλοί εργαζόμενοι που σήμερα κατατάσσονται στον τομέα των υπηρεσιών θα μπορούσαν κάλλιστα να καταταχθούν στους «παραδοσιακούς» εργάτες. Το κατώτερο προσωπικό των νοσοκομείων (νοσοκόμες, νοσοκόμοι, καθαρίστριες κ.λπ.), λιμενεργάτες, φορτηγατζήδες, οδηγοί λεωφορείων και τρένων, όλοι αυτοί θεωρούνται εργαζόμενοι στις υπηρεσίες. Υπάρχει ελάχιστη (έως καμία) διαφορά ανάμεσα σε έναν εργαζόμενο σε φαστφουντάδικο (τομέας υπηρεσιών) και έναν που δουλεύει σε μια βιομηχανική μονάδα τροφίμων (βιομηχανικός τομέας)."

Εδώ ακριβώς είναι που ο Καλοδούκας αγγίζει ένα από τα νευραλγικά σημεία μιας σύγχρονης ταξικής ανάλυσης. Η "βιομηχανοποιήση" των κλάδων των υπηρεσιών που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες είναι άνευ προηγούμενού. Κι αν ο Μαρξ στην εποχή του, είχε αναγνώσει τη τάση του καπιταλισμού να "βιομηχανοποιεί" του ειδικούς, σήμερα η νέα εργατική βάρδια που απασχολείται στις υπηρεσίες, αποκτά όλο και περισσότερο τα χαρακτηριστικά ενός βιομηχανικού εργατικού δυναμικού. Οι κλάδοι που απασχολούνται δεν είναι μια  απλά μια "συμπληρωματική" λειτουργία στη παραγωγή, αλλά ουσιαστικό στοιχείο της διανομής, που χωρίς αυτήν η παραγωγική δραστηριότητα, σε καπιταλιστικά πλαίσια, δεν μπορεί να λειτουργήσει. 

Πέρα, όμως, απο το παράδειγμα που ο Καλοδούκας αναφέρει, θα πρέπει να σταθούμε και στην "παραγωγικοποίηση" πλευρών του λεγόμενου "κοινωνικού" κράτους. Η Παιδεία και η Υγεία, εκτός από φορείς της ειδίκευσης και αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης, σήμερα αποτελούν τομείς με τεράστιες επιχειρηματικές δραστηριότητες, έρευνες και λειτουργίες που "θυμίζουν" εργοστάσιο, μαζική απασχόληση εκατομμυρίων "εργατών της γνώσης" και τεράστια πολυεθνικά, πολυκλαδικά μονοπώλια. 

Αυτή, ακριβώς η διάρθρωση, καταρρίπτει τα ιδεολογήματα της "απο-βιομηχάνισης" με διπλό τρόπο. Όχι μόνο από την πλευρά που πιάνει το άρθρο, αλλά και από τη σκοπιά της εμφάνισης της εργατικής τάξης, με αναπτυσσόμενα χαρακτηριστικά, σε πλειοψηφική και νευραλγική κοινωνική θέση. Σε θέση αντίθεσης και αντίπαλου συμφέροντος απέναντι στη σύγχρονη καπιταλιστική πραγματικότητα.

avanti_maestro

*Ολόκληρο το άρθρο εδώ