Ερώτημα δύναμης

Με αφορμή την ανάρτηση ενός φίλου, ένα σύντομο σχόλιο.

Θα ξεκινήσω με τα δεδομένα. Ζούμε σε καιρούς αμείλικτων διλημμάτων. Κυρίως γιατί το σύστημα δείχνει, με κάθε τρόπο και σε κάθε πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης, πως δεν μπορεί να εξασφαλίσει την στοιχειώδη επιβίωση για την τεράστια κοινωνική πλειοψηφία. Κι αυτό χωρίς να οφείλεται σε κάποια δυσλειτουργία της πολιτικής εκπροσώπησης, των πολιτειακών θεσμών ή των ιδιομορφιών της ελληνικής κοινωνίας. Απόδειξη τα βαθιά χαρακτηριστικά που διέπουν την καπιταλιστική κρίση παγκόσμια. Κρίση δομική, κρίση συστήματος που ακουμπά σε κάθε γωνιά της ύπαρξης μας.

Όποια θεώρηση αντιμετωπίζει την κρίση επιδερμικά, αντιλαμβανόμενη μόνο τα διαχωρισμένα από την υλική, οικονομική, ταξική βάση, χαρακτηριστικά, είναι καταδικασμένη να αντιφάσκει σε μια αφαίρεση, που δεν μπορεί να εξηγήσει ούτε τα παγκόσμια της χαρακτηριστικά, ούτε την στρατηγική επιλογή του κεφαλαίου, ακριβώς στην καρδιά της επίλυσης της. Για παράδειγμα η λογικές που αντιλαμβάνονται την καπιταλιστική κρίση, σαν μια κρίση χρέους, απλά, δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί ακόμη και με την αστική πολιτική οικονομία, το κεφάλαιο αναλαμβάνει δράση τσακίζοντας το μέσο εργατικό κόστος στο έδαφος της ανταγωνιστικότητας (βλέπε σχετικό άρθρο στο αριστερό blog).

Στο ίδιο πρόβλημα σκοντάφτουν και οι λογικές που αντιλαμβάνονται τη κρίση, σαν κρίση πολιτειακή. Είναι ζήτημα δημοκρατίας, ελλείμματος ή εξαφάνισης της, συνταγματικής ή μη δικαιοσύνης, νομιμοποίησης στα μάτια της πλειοψηφίας. Αυτό, πάνω κάτω, είναι και το μοτίβο που κυριάρχησε στη πρόταση της "άμεσης δημοκρατίας τώρα", στις πλατείες της αγανάκτησης, το καλοκαίρι. Αυτό είναι και το μοτίβο που επανέρχεται στο τελευταίο βιβλίο του Γ.Λιερού περί άμεσης δημοκρατίας. 

Καταρχήν να ξεκαθαρίσω πως δεν είμαι εναντίον της λειτουργίας της άμεσης δημοκρατίας. Η διαφορά είναι πως δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται είτε ως πανάκεια (η θέληση των πολλών απέναντι στη θέληση των λίγων), είτε ως προσπάθεια επανοηματοδότησης του επαναστατικού προτάγματος. Κι αυτό γιατί η άμεση δημοκρατία, δεν μπορεί να υπάρξει σε μια ταξική κοινωνία, εάν τα εμπλεκόμενα μέρη δεν έχουν στοιχειώδη κοινά ταξικά χαρακτηριστικά.

Ποια άμεσοδημοκρατική διαδικασία μπορεί να υπάρξει μεταξύ του αφεντικού και του εργαζόμενου, παρά μόνο της δημοκρατίας με το πιστόλι στον κρόταφο; Ποιος αμεσοδημοκρατικός λόγος μπορεί να αρθρωθεί και να συμβιβάσει με όρους πλειοψηφίας το κράτος με τις υποτελείς τάξεις, τη συνοριοφυλακή με τους παράνομους μετανάστες, τα μονοπωλιακά τράστ και τον ανεξάρτητο αγρότη παραγωγό, τον Βαρδινογιάννη με τον ναυτεργάτη, για να αναφέρω λίγα μονάχα παραδείγματα.

Με άμεση και πλήρη δημοκρατία μπορούμε, οφείλουμε και πρέπει να παλεύουμε να λειτουργούν οι εργατικές συσπειρώσεις, οι εργατικοί αντιθεσμοί, τα σωματεία και οι συνελεύσεις τους. Εκεί όπου, κατα κανόνα, κυριαρχούν σήμερα αντιδημοκρατικές διαδικασίες, που στη καλύτερη δυσκολεύουν και στη χειρότερη ακυρώνουν τον ταξικό αγώνα. Σε όλες αυτές, δηλαδή, τις πρωτογενείς εκφράσεις της εργατικής αντίστασης και αγώνα. Ακόμη και εκεί, όμως,η ύπαρξη αμεσοδημοκρατικών λειτουργιών δεν εξασφαλίζει πάντοτε την ταξική κατεύθυνση του αγώνα.  Διασφαλίζει ότι μπορεί όμως να εμφανιστεί, να αναπνεύσει και να προταθεί με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Αυτή την πλευρά της άμεσης δημοκρατίας, όταν γίνεται σε αυτό το έδαφος, όσοι τάσσονται με την επαναστατική ανατροπή, πρέπει να την κρατήσουμε σαν την πιο σπουδαία, την πολυτιμότερη της προσφορά. Και να την αφήσουμε εκεί στα μέτρα που της αρμόζει.

Όσο αναγκαία κι αν είναι σήμερα η επανοηματοδότηση του επαναστατικού προτάγματος καμιά διαδικασία δεν μπορεί να αναπληρώσει το κενό. Καμιά διαδικασία, δεν μπορεί να υποκαταστήσει το αναγκαίο,ταξικό, επαναστατικό περιεχόμενο. Γιατί όταν μιλάμε για δημοκρατία (σε όποια της έκδοση) μιλούμε τελικά για μια διαδικασία. Μια διαδικασία που υπηρετεί την ιδιοκτησία και την εξουσία, είτε των αστών, είτε της κοινωνικής πλειοψηφίας, δηλαδή της εργατικής τάξης. Εν τέλει το ερώτημα που τίθεται (εκβιαστικά και άμεσα) από τη πλευρά του  κεφαλαίου δεν είναι ένα ερώτημα πλειοψηφίας και μειοψηφίας, αλλά ένα ερώτημα δύναμης.  

avanti_maestro